Protestsong

Begin 2007 werd bekend dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) plannen had om het minimumtarief voor literair vertalen te verbieden met een beroep op de Mededingingswet. Die wet is bedoeld om prijsafspraken tussen ondernemers (bijvoorbeeld in de bouw) te voorkomen. In dit geval is daar echter geen sprake van: het gaat hier om een met moeite tot stand gekomen afspraak tussen literair vertalers en uitgevers, met als doel o.a. om de literair vertaler een minimale bestaanszekerheid te bieden. Uiteindelijk is dus de kwaliteit van het literair vertalen in Nederland in het geding.

Verontwaardigd over deze NMa-plannen schreef vertaler Gerda Baardman de tekst voor een protestsong. Haar collega Wim Scherpenisse zingt.

Beluister of download de protestsong als mp3-bestand.
Verder lezen Protestsong

Raad voor Cultuur vraagt aandacht voor positie vertalers

In het gisteren verschenen advies van de Raad voor Cultuur aan minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, getiteld Innoveren, participeren, met een gedeelte over cultuurbeleid en een gedeelte over de culturele basisinfrastructuur, wordt onder andere expliciet aandacht gevraagd voor verbetering van de positie van vertalers.

Verder lezen Raad voor Cultuur vraagt aandacht voor positie vertalers

Tien tips om (g)een goede vertaler te worden

Door Emmy van Beest

  1. Werk alleen als je zin hebt, anders ben je toch niet productief.
  2. Als je bij hoge uitzondering móet werken en je hoofd staat er niet naar, zet dan een doos bonbons naast je neer en/of een fles wijn.
  3. Zoek alleen iets op in het woordenboek als je er echt niet uit komt. De meeste dingen kun je afleiden uit de context.
  4. Overleg niet met vakgenoten. Beter nog, kraak ze zo veel mogelijk af.
  5. Kijk je werk nooit na, want dan ga je er toch weer dingen aan veranderen. Bovendien is de spellingchecker er al overheen geweest.
  6. Een deadline halen is een nobel streven, maar je kunt altijd uitstel vragen.
  7. Bijscholing is zonde van je tijd. Een goede vertaler weet alles.
  8. Vermijd intensieve sporten. Het rammen op de toetsen vergt veel energie.
  9. Neem genoeg ontspanning. Werk nooit in de weekenden en ga minstens vier keer per jaar op vakantie.
  10. Volg deze geboden letterlijk op.

Geïnspireerd door ‘Recepten om in de puree te raken’ van Bruno-Paul De Roeck

Met mijn poten in de modder

Toen ik jaren geleden als boekvertaler begon, heb ik even in de veronderstelling verkeerd dat ik het paradijs op aarde had ontdekt. Ik had daarvoor als technisch vertaler en redacteur bij een vertaalbureau gewerkt, waar ik de hele dag met tien klusjes tegelijk bezig was en voortdurend uit mijn concentratie werd gehaald. Nu kon ik weken- en maandenlang in alle rust aan één boek werken zonder dat er steeds aan mijn hoofd werd gezeurd. Heerlijk!

De euforie hield stand tot het moment dat ik voor het eerst correcties van een persklaarmaker kreeg. Ik had wel in het contract gelezen dat ik correcties moest beoordelen en invoeren, maar had toen luchthartig gedacht dat dat wel los zou lopen.
Verder lezen Met mijn poten in de modder

Hollen

Door Fennie Steenhuis

Holt u nog wel eens?

Ik hol nooit meer, besefte ik toen ik de memoires van Konstantin Paustovskij herlas. Ik ren, ik loop hard, misschien kom ik nog eens aanstuiven of vlieg ik zelfs, maar hollen, nee, dat doe ik nooit meer. Hooguit is het hollen of stilstaan in figuurlijke zin.

Paustovskij-vertaler Wim Hartog echter laat meteen al in het eerste hoofdstuk van het eerste deel, Verre jaren, iemand op een oever hollen: Ineens sprong zij op en holde langs de rivier naar de dam toe. Het gaat om de moeder van Paustovskij.

Hollen! De moeder holde. Wat een geweldig woord! Hollen, is dat geen springeriger activiteit dan rennen? Het laatste komt zo strak en efficiënt op me over.
Verder lezen Hollen

Britse emoties…

Met een interessant aspect van de vraag in hoeverre je trouw moet blijven aan het origineel, heb ik onlangs te maken gekregen bij het vertalen van een hulpboek inzake ongewilde kinderloosheid. Het boek was opgebouwd uit stukjes inleidende tekst en fragmenten uit interviews met vrouwen die kinderen willen maar ze om allerlei redenen niet kunnen krijgen.

In de originele taal, Engels, was de tekst van de interviews nog wel te volgen, vooral wanneer je ze hardop las, maar bij het vertalen staken algauw problemen de kop op. De fragmenten waren namelijk letterlijk opgetekend uit de mond van de vrouwen, die begrijpelijkerwijs nogal emotioneel waren geweest toen ze spraken over hun problemen, zodat de tekst veelal bestond uit onafgemaakte zinnen, losse woorden, herhalingen en heel veel puntjepuntjepuntjes…
Verder lezen Britse emoties…

Vertalen en schrijven

Door Gerda Baardman

U leest nu een vertalersblog, gevuld met oorspronkelijke teksten van vertalers. Dat is een curiosum, bijna een contradictio in terminis. Vertalers schrijven niet, die vertalen.

Vertalers krijgen of kiezen een tekst van een schrijver en maken daar een zo getrouw mogelijk equivalent in hun moerstaal van. Vertalers bepalen niet zelf de inhoud van de teksten die ze schrijven. Vertalers maken zich liefst zo onzichtbaar mogelijk. Een ideale vertaling is immers een tekst waaraan je niet kunt zien dat het een vertaling is?

De lat ligt hoog, de tarieven zijn laag en iedere vorm van zekerheid of bescherming wordt bestreden, soms van buitenaf door opdrachtgevers en instanties, soms zelfs, omwille van de vrije mededinging, van binnenuit.
Verder lezen Vertalen en schrijven

Een poging tot lokaliseren

Dit weekend heb ik geprobeerd om van het Engels op deze website Nederlands te maken. Dat was mijn inwijding in wat wel ‘lokaliseren’ wordt genoemd: het vertalen en aanpassen van de tekst in software. Ik vond het een leerzame ervaring. Wat ik bijvoorbeeld ontdekte, was hoe afhankelijk van context ik bij het vertalen eigenlijk ben. Verder lezen Een poging tot lokaliseren

Boekvertaler: to be or not to be?

Wat wil je later worden als je groot bent? Op die vraag antwoordde ik als kind steevast ‘kok’. Later bedacht ik dat ik niet zelf kok wilde worden, maar wilde trouwen met een man die voor kok kon doorgaan. Een soort Ware Jakok dus.

Inmiddels ben ik volwassen en heb ik van vertalen mijn beroep gemaakt. Ik heb er zelfs voor gestudeerd! Typisch genoeg riep ik wel in mijn derde studiejaar dat ik van mijn levensdagen geen vertaler wilde worden, dus zeg inderdaad maar nooit ‘nooit’. Eigenlijk vond mijn huidige beroep mij, want ik was op zoek naar een werkgever die maar niet gevonden wilde worden, dus besloot ik bij gebrek daaraan mijn eigen baas te worden. En zo geschiedde. Verder lezen Boekvertaler: to be or not to be?

Digidebiel

Vele termen zijn al bedacht voor de arme stakkers onder ons die een hartverzakking krijgen als er met hun pc opeens iets mis gaat, en peentjes zweten wanneer ze door iemand van een helpdesk worden bijgestaan het euvel te verhelpen, terwijl ze het jongmens hóren denken: wat een kluns! … maar van al die termen is digidebiel verreweg de mooiste die ik tot nu toe ben tegengekomen!