Auteur: Redactie

In memoriam Viacheslav Sereda

Nizjny Tagil, 26 maart 1951 – Amsterdam 25 juli 2024

In dit blog gedenken we een vertaler van wie weinig mensen in Nederland een vertaling gelezen zullen hebben. Viacheslav Sereda – officiële Nederlandse transcriptie Vjatsjeslav, maar in zijn documenten stond de Engelse spelling – onder vrienden bekend als Slava, vertaalde Hongaarse literatuur in het Russisch. Dat deed hij sinds 2008 in Amsterdam, waar hij woonde met zijn vrouw Mari Alföldy, literair vertaler Hongaars-Nederlands, die hij in het Hongaars Vertalershuis in Balatonfüred had leren kennen. In 2024 overleed Slava in Amsterdam aan de gevolgen van kanker.

Viacheslav Sereda was een vooraanstaand literair vertaler Hongaars-Russisch. Zoon van fabrieksarbeiders uit een Siberische industriestad, was een talenstudie voor hem een venster op de wereld in de geïsoleerde Sovjetmaatschappij. Hij trok naar het duizenden kilometers verder gelegen St. Petersburg, toen Leningrad, met zijn rijke cultuur en geschiedenis, waar hij eigenlijk per toeval Hongaars ging studeren.

Verder lezen In memoriam Viacheslav Sereda

Unesco City of Literature Utrecht organiseert festival en boekenmarkt

Op 31 oktober 2017 werd Utrecht officieel toegevoegd aan het Creative Cities Network van Unesco. Met die bekroning van 1300 jaar literaire geschiedenis trad Utrecht toe tot het illustere gezelschap van Cities of Literature, steden wereldwijd die bekend staan om hun levendige literaire klimaat. De logische volgende stappen zijn een literatuurfestival van internationale allure en een jaarlijkse boekenmarkt. Verder lezen Unesco City of Literature Utrecht organiseert festival en boekenmarkt

José Saramago – Hellebaarden

Een jaar voor zijn dood op 18 juni 2010 begon José de Sousa Saramago nog aan een nieuwe roman, Alabardas, een boek over wapenindustrie en menselijke verantwoordelijkheid. Die aanzet tot een roman is nu vertaald en van een nawoord voorzien door Harrie Lemmens en met de titel Hellebaarden uitgegeven bij Meulenhoff.

Het digitale tijdschrift voor Portugeestalige literatuur Zuca-Magazine zag er een mooie aanleiding in om zijn weduwe, Pilar del Río, uit te nodigen om naar de lage landen te komen en over het boek en het engagement van Nobelprijswinnaar (Literatuur, 1998) Saramago te komen praten. Pilar del Río is journaliste, directrice van de Stichting José Saramago in Lissabon, maar heeft enkele boeken van haar man ook in het Spaans vertaald.

Het gesprek vindt drie keer plaats:
* in Utrecht op dinsdag 17 oktober met Brigitte Adriaensen
 in het Instituto Cervantes, Domplein 3, Utrecht (tijdstip en aanmelding cenutr@cervantes.es)
* in Amsterdam op woensdag 18 oktober met Ger Groot in
 Boekhandel Athenaeum, Roeterseiland 41, 19.30 – 21.00 uur (aanmelding via roeterseiland@athenaeum.nl)
* in Brussel op donderdag 19 oktober met Lode Delputte
 in Passa Porta, Antoine Dansaertstraat 46 (tijdstip en aanmelding info@passaporta.be)

De toegang is gratis. Voertalen zijn Spaans, Nederlands en Engels. In Amsterdam presenteert Zuca-Magazine bovendien een volledig aan het werk van Saramago gewijde papieren editie van het tijdschrift.

Met dank aan en in samenwerking met Instituto Camões, Instituto Cervantes, Boekhandel Athenaeum, Passa Porta, uitgeverij Meulenhoff en de Portugese ambassade in Den Haag.


Vertalersgeluk 2017

In april en mei trekt de Vertalersgeluktournee door Nederland. Achttien voor de Europese Literatuurprijs 2017 genomineerde vertalers vertellen in de boekhandel over de door hen vertaalde romans. De tournee trapt af op woensdag 5 april bij Athenaeum Boekhandel in Haarlem, reist door naar Groningen, Amsterdam, Utrecht en Nijmegen, en eindigt op dinsdag 23 mei bij Boekhandel Van Rossum in Amsterdam.

Achter iedere goede vertaalde roman staat een vertaler ieder woord, elke zinswending is door zijn of haar handen gegaan. De tournee biedt lezers en literatuurliefhebbers de kans kennis te maken met deze ‘schaduwkunstenaars’. Welke keuzes maken ze? Voor welke dilemma’s komen ze te staan? Wat maakt het vertalersvak zo mooi? En hoe verloopt het contact met de auteur? Bovendien verzorgen de jonge vertalers van de Vereniging van Nieuwe Vertalers tijdens de tournee iedere avond een interactieve entr’acte.

Voor de tourneedata en aanvullende informatie verwijzen we naar de site van het Nederlands Letterenfonds.

Literaire avond en presentatie Zuca-Magazine

Zuca-Magazine is een digitaal literair tijdschrift voor (vertaalde) Portugeestalige literatuur. De oprichter van de site, vertaler en schrijver Harrie Lemmens, ontleende de naam aan de Braziliaanse dichter-cartoonist Zuca Sardan. Nu Zuca-Magazine online inmiddels meer dan 200 stukken heeft gepubliceerd, vindt de redactie het tijd voor de feestelijke presentatie van een papieren editie, waarvan het eerste exemplaar zal worden overhandigd aan de Portugese ambassadeur, Rosa Batoreu. Vooraanstaande schrijvers uit de Portugeestalige literatuur als Zuca Sardan, Dulce Maria Cardoso en José Eduardo Agualusa luisteren het evenement op met hun aanwezigheid

Zuca Sardan is het pseudoniem van Carlos Felipe Alves Saldanha (Rio de Janeiro, 1933), architect, dichter, schrijver, diplomaat, maar vooral ook tekenaar van dadakunst. Na een lange carrière bij de diplomatieke dienst, met als standplaats onder andere Den Haag, woont hij nu in Hamburg. Hij debuteerde als dichter in 1976. Zijn werk wordt vaak gekenmerkt door een absurdistische humor. Hij noemt zichzelf metafysisch anarchist. In Nederland verscheen werk van hem in de Europalia-bundel Vijfentwintig keer Brazilië, Poëziecentrum Gent 2011. Verder lezen Literaire avond en presentatie Zuca-Magazine

Dit blog gaat in 2015 gewoon in de oude vertrouwde vorm verder

In 2013 besloot de blogredactie vlak voor kerst de handdoek in de ring te gooien. De bezoekersaantallen liepen terug, er werd weinig kopij aangeboden en veel boekvertalers hadden de weg naar de sociale media gevonden. Het merendeel van de artikelen werd ondergebracht op Google Drive en het blog zou op 1 januari 2015 op zwart gaan.

Hoe goed de redenen eind 2013 ook waren om dat besluit te nemen, er zijn op dit moment even goede redenen om daarop terug te komen en op de oude voet verder te gaan.

Ten eerste zouden boekvertalers met het weblog een aan hun geuzennaam herkenbaar domein en een waardevolle plek verliezen om nieuws te brengen en te vergaren, en om buitenstaanders vertrouwd te maken met hun werk. Ten tweede voelt niet iedereen zich thuis bij de sociale media. En ten slotte leent het blog zich bij uitstek voor nuances die vlot like-bare proporties ontstijgen en zich niet in een keurslijf van 140 tekens laten rijgen.

Ons nieuwe adres is dus ons oude adres, al blijven we op Facebook en Twitter ook zeker actief. De artikelen die alleen op Google Drive waren verschenen, zijn met instemming van de auteurs alsnog op het blog geplaatst. Dus wil je eigen werk bespreken, een collega in het zonnetje zetten, groot of klein nieuws brengen, een misstand aan de orde stellen: kopij was, is en blijft welkom; de enige voorwaarde die we stellen is dat die te maken heeft met het vertalen van boeken.

Dit blog gaat in 2014 in een andere vorm verder

De blogredactie heeft besloten dit blog vanaf 2014 niet meer in deze vorm voort te zetten.

In 2007, het jaar dat we met dit blog begonnen, zag internet er voor vertalers in zekere zin nog redelijk overzichtelijk uit. We hadden het gevoel dat er behoefte was aan een forum waar boekvertalers zich in het openbaar als beroepsgroep konden presenteren. Een aantal jaren, vooral van 2007-2009, heeft ons blog volgens ons ook in die behoefte voorzien.

Maar op dit moment, rond de jaarwisseling 2013/2014, is de situatie totaal anders geworden. Ten eerste is er elders meer aandacht voor vertalers gekomen, en ten tweede presenteren vertalers zich tegenwoordig steeds meer zelf via sociale media zoals Twitter en Facebook, waar ze links naar boekaankondigingen of nieuwe stukjes van eigen hand plaatsen. Daarmee is een belangrijke functie van ons blog grotendeels door de sociale media en de individuele vertalers overgenomen. Vertalers zijn mondiger geworden, en dat is goed nieuws.

Tijd en geld
Daarom heeft de redactie besloten dat we deze site op termijn niet in deze vorm in de lucht willen houden. Dat kost (de redactie) namelijk tijd en inspanning en (de leden van de Boekvertalerslijst) geld (de site wordt bekostigd met vrijwillige bijdragen van de lijstleden). Wij vinden dat gezien het geringe aantal blogstukken dat de laatste tijd wordt ingezonden niet meer verantwoord – met excuses aan het overgebleven handjevol collega’s dat nog wél regelmatig bijdragen leverde!

Dit betekent evenwel niet dat de Boekvertalers van het internet zullen verdwijnen – integendeel! Verder lezen Dit blog gaat in 2014 in een andere vorm verder

Aankondiging: Polyphemus en Galatea en andere gedichten uit de Spaanse Gouden Eeuw

Op 24 oktober 2013 om 19.00 uur (en niet, zoals eerder vermeld, 20.00 uur!) presenteert Erik Coenen in het Instituto Cervantes te Utrecht zijn onlangs verschenen vertaling Polyphemus en Galatea en andere gedichten uit de Spaanse Gouden Eeuw. Hij zal het vooral hebben over de aard van het titelgedicht en over de manier waarop hij daarmee als vertaler is omgegaan.

Een korte toelichting van Erik Coenen zelf:

Polifemo y Galatea van de Cordobees Luis de Góngora (1561-1627) geldt als het meest volmaakte narratieve gedicht uit de Spaanse literatuur. Elk van de 63 octaven is een zorgvuldig geslepen en gepolijste diamant, die een zorgvuldige manier van lezen vereist die je eerder met lyrische poëzie in verband brengt. Ik ben er dan ook jaren mee bezig geweest en bij de presentatie zal ik uitvoerig ingaan op de vertaalproblemen die het gedicht opwerpt.

Verder lezen Aankondiging: Polyphemus en Galatea en andere gedichten uit de Spaanse Gouden Eeuw

Boekvertalers uit de kast!

logo Boeken rond het paleisOp zondag 25 augustus komen op de boekenmarkt ‘Boeken rond het Paleis’ in Tilburg behalve veel boeken ook boekvertalers uit de kast. Belangstellenden kunnen met ons een praatje aanknopen over ons mooie vak of in discussie gaan: ‘Tegenwoordig hebben we toch Google translate, dan zijn er toch geen vertalers meer nodig? En bovendien lees ik liever het origineel.’

Bij onze kraam kan het publiek kennismaken met Katrien, die enkele van die misverstanden over het vak aan de kaak zal stellen, en meespelen met het roemruchte ‘electro’ en een vertalersganzenbord.

Verder kun je unieke boekenleggers scoren en met een donatie aan een goed alfabetiseringsdoel mag je (zolang de voorraad strekt) als tegenprestatie een vertaald boek meenemen. Verder lezen Boekvertalers uit de kast!