Een paar dagen geleden kreeg ik, na vooraankondiging, een klus aangeboden: 3500 woorden, een handleiding van een medisch apparaatje, een week later in te leveren. Een voor mij nieuw type apparaat waar ik noch vertaalkundig, noch persoonlijk ervaring mee had, dus vrij bewerkelijk, maar een leuke uitdaging. Ik accepteerde.
Welgemoed toog ik aan het werk. Ik maakte gebruik van gaatjes in de agenda van mijn spreekuur – patiënten gaan voor – , werkte na vijven extra lang door, en zocht toen ik vastzat de website van de fabrikant op. Met de daar gevonden plaatjes snapte ik wel hoe het allemaal werkte.
Toen de eerste ruwe versie klaar was (iedere zin in principe vertaald, maar nog wel met haken en ogen, op te lossen in een of meer correctiedoorlopen) kreeg ik opeens een mailtje van het vertaalbureau: stop maar, ik heb de opdracht per ongeluk aan twee vertalers gegeven, sorry, sorry, we zullen je natuurlijk betalen voor reeds verricht werk. Einde bericht.
Dat zullen ze ongetwijfeld doen, maar er gaat toch iets knagen als zoiets gebeurt. Waarom sturen ze juist mij dat mailtje? Vinden ze die andere vertaler beter? Of ben ik gewoon de duurste van de twee? Of zou die ander ook zo’n mailtje hebben gekregen? Of had die het soms al ingeleverd? Kortom een fikse aanslag op je zelfvertrouwen!
Na enig aarzelen stuurde ik een mailtje naar het vertaalbureau:
What slightly irks me is why you pick my translation to cancel. Is mine expected to be the worst? Sorry for asking, but I’m only human…
Niet te bedreigend – ik stel me kwetsbaar op. Gespannen wachtte ik de reactie af. Per kerende mail kreeg ik een briefje dat ik hier niet zal citeren, want ik wil geen opschepper lijken.
Gelukkig.
En toch… Zegt ze dat nou maar? Vroeger was ik een twijfelaar. Maar nu weet ik het niet meer zo zeker.
Dag Bart,
Ik heb vroeger wel op een vertaalbureau gewerkt en ik herken dit. Ten eerste: het ligt NIET aan jou. Het ligt aan de organisatie van het vertaalbureau (mmestal chaos, in slechts enkele gevallen mag je uitgaan van kwade opzet, maar laten we dat nu niet doen). Ten tweede: evt.complimenten en stroopsmeerderij van de kant van het vertaalbureau zeggen niets. Ze hebben zelf de fout gemaakt en willen je niet tegen zich in het harnas jagen, je zou eens niet meer voor hen willen werken of een GEPEPERDE REKENING kunnen sturen. Ten derde: stuur vooral een gepeperde rekening gecombineerd met het werk dat je al af had. Je hebt buiten normale werktijd zitten vertalen, er privetijd voor opgeofferd en niet eens de voldoening van een opdracht af te kunnen maken. Vertalers zijn toch al zo kwetsbaar, ze hoeven niet nog eens te bloeden voor de organisatiefouten van een vertaalbureau.
Sterkte!
Als projectmanager bij een vertaalbureau kan ik het niet laten om even te reageren. Het zal best zo zijn dat er vertaalbureaus zijn waar de zaken slecht geregeld zijn en men weinig hart heeft voor de vertalers of de kwaliteit van de vertalingen – sterker nog, er zijn genoeg horrorverhalen bekend. Dat wil echter niet zeggen dat dat in alle gevallen zo is. Een blunder kan altijd gemaakt worden, maar de meeste bureaus stellen de samenwerking met ‘hun’ vertalers zeer op prijs en zijn wat dat betreft zeker te goeder trouw.
Als ik iemand complimenten maak over een vertaling, is dat uit oprecht enthousiasme en nooit bedoeld als stroopsmeerderij, al kan het voor de onderlinge contacten natuurlijk ook geen kwaad om af en toe wat waardering te tonen. Alle afspraken over prijs en deadline worden in de regel van tevoren gemaakt, dus angst voor een gepeperde rekening is ook geen motief voor geslijm. En wat dat opofferen van vrije tijd betreft: als een vertaler daar geen problemen mee heeft (al dan niet tegen een hoger tarief), maakt het vertaalbureau daar natuurlijk graag gebruik van, maar de keuze ligt bij de vertaler.
Twijfel over de eigen vertaalkwaliteiten lijkt me hier hoe dan ook niet nodig. Zeer waarschijnlijk heeft het bureau gekozen voor de vertaling die het eerst binnenkwam – een snellere levering betekent uiteindelijk toch altijd een blijere klant. En waarom zou die andere vertaler het slechter hebben gedaan? Een vertaalbureau dat zichzelf serieus neemt benadert uitsluitend vertalers waarvan het weet dat ze een goede vertaling zullen afleveren (en met 3500 woorden is een deadline van een week helemaal niet krap, dus dat zal geen probleem zijn geweest).
Dat gezegd hebbende: wat me wel verbaast is dat de fout pas zo laat ontdekt werd. Dat zou op het vertaalbureau waar ik werk niet kunnen voorkomen, gelukkig, alleen al omdat we daar een waterdicht computersysteem voor hebben. Het bureau in kwestie klinkt dan ook niet buitengewoon professioneel.
“Het bureau in kwestie klinkt dan ook niet buitengewoon professioneel.”
Uhm, nee hoor, ik heb niet echt over ze te klagen. Dit is de eerste keer in een jaar of zes dat zoiets gebeurt en ik heb wel een goed persoonlijk contact met de dames daar. En dat is ook belangrijk voor me. Er is een ander Amerikaans bureau dat goed betaalt maar waar de werknemers om de vier maanden wisselen en waar je tegenwoordig een soort tendersysteem hebt om opdrachten te verwerven. Dat vind ik zo vervelend dat ik niet meer voor ze wil werken hoewel ze me hardnekkig uitnodigingen blijven sturen om te bieden.
Herkenbaar helaas. Een tijd terug een thriller vertaald die al aan een andere Jan bleek te zijn uitgesteed. En omdat die andere Jan al eerder iets van desbetreffende auteurkoppel had vertaald, hebben ze zijn vertaling genomen en niet die van mij. Wat uiteraard zuur was, maar na gemaakte excuses van bureauredacteur uiteindelijk acceptabel. Natuurlijk kreeg ik voor het gehele boek betaald. De bureauredacteur is net als de vertaler ook maar een mens. Gelukkig komen dit soort dingen niet al te vaak voor, want zuur blijft het.