Vertalers in de pikorde

Boekenweek, dus HP/de Tijd publiceert weer zijn jaarlijkse ‘pikorde’, de topveertig van mensen die het voor het zeggen hebben in literair Nederland. Samengesteld met de natte vinger, auteurs Tom Kellerhuis en Jan Zandbergen geven het zelf toe, maar ook op basis van verkoopresultaten. In hoeverre hebben vertalingen daaraan bijgedragen? Welke rol speelt het werk van vertalers in de pikorde? (Voor alle duidelijkheid: namen van vertalers komen in het artikel in HP/de Tijd niet voor.)

1. Robbert Ammerlaan op twee verkocht vooral veel van De vliegeraar, dat bij De Bezige Bij de bestsellerslijst van 2006 aanvoerde (Khaled Hosseini, vertaald door M. van Horn).
2. Bert de Groot op drie, directeur van NDC/VBK, ‘dankt zijn hoge positie nog altijd aan het feit dat hij indertijd goudmijn De Da Vinci Code door de strot van onderknuppel Hanca Leppink duwde’ (Dan Brown, vertaald door Josephine Ruitenberg).
3. Joop Boezeman op vijf, directeur/uitgever van A.W. Bruna/Signature, ‘sleepte het afgelopen jaar het geld met bakken binnen met het verzamelde knalwerk van Grisham en bovenal met de gigaseller De schaduw van de wind’ (Grisham vertaald door Maaike Bijnsdorp, Martin Jansen in de Wal, H. en N. Kuipers, Jan Smit, Mariëlla Snel; Carlos Ruiz Zafón door Nelleke Geel).
4. Sandra Piers op acht, directeur van Foreign Media Books, produceert de boeken voor drogisterijketen Het Kruidvat, onder meer een reeks met oude en deels herziene, of ontijdig verramsjte vertalingen uit het Russisch onder de naam De Russische Bibliotheek. Wouter van Oorschot (uitgeverij G.A. van Oorschot, op vierendertig) heeft die merknaam met succes bij de rechter geclaimd. De ‘marketingfout’ van Piers heeft ‘de papiervermalende industrie nog flink wat overuren opgeleverd’,  schrijven Kellerhuis en Zandbergen. ‘Dostojevski en Tolstoj werden ten behoeve van het Kruidvat tegen geringe kosten verwerkt tot Libresse en Pampers, dus Piers kwam weer eens met de schrik vrij’ (vertalers van wier werk gebruik is gemaakt voor de reeks bij Het Kruidvat onder meer Margaretha Ferguson, Arthur Langeveld, S. van Praag, J.A. Sandfort).
5. Voor Jaco Groot (De Harmonie) op dertien dreigt ‘de vrije val’ in de pikorde omdat ‘het onvermijdelijke succesboek van Harry Potter’ definitief het laatste zal zijn (J.K. Rowling, vertaald door Wiebe Buddingh’).
6. Lex Jansen (De Arbeiderspers) op veertien leed met de Nederlandse auteurs uit zijn stal onder een ‘onwillige en oververzadigde markt’ maar ‘bracht wel weer kaskraker Paulo Coelho op de Hollandse koude grond tot bloei’ (vertaald door Piet Janssen).
7. Oscar van Gelderen (Rothschild & Bach) op achttien staat vermeld als ‘officieel de uitgever van Dave Eggers & De Spunkies’ (werk van Eggers werd vertaald door Dirk-Jan Arensman, Gerda Baardman, Irving Pardoen, Wim Scherpenisse).
8. Eric Visser (De Geus) op negentien ‘scoorde met de moord & doodslag van Henning Mankell (…) en de populaire Zweedse dameskransjes van wijlen Marianne Frederiksson’ (Mankell vertaald door Clementine Luijten, Janny Middelbeek-Oortgiesen, Cora Polet, Edith Sybesma; Frederiksson vertaald door Janny Middelbeek-Oortgiesen, Anna Ruighaver, Ina Sassen, Lia van Strien).
9. Sander Knol, uitgeefdirecteur van De Boekerij, figureert op zevenentwintig als de ‘uitbater van Nicci Gerrard’. Op het komende boekenbal zal hij volgens Kellerhuis en Zandbergen ‘alle collega’s de ogen uitsteken met de Duivelse (…) Prada-pumpen van de Amerikaanse successchrijfster Lauren Weisberger’. (Nicci Gerrard en Lauren Weisberger beiden vertaald door Sabine Mutsaers).