Tag: vertaalslag

Een prachtige voorzet. Op maat gesneden. We hoeven ’m alleen nog in te koppen. Le Monde plaatste op 1 maart een artikel over de vertaalkundige aspecten van Sarkozy’s belediging. Op 23 februari stortte de Franse eerste burger de fiolen van zijn toorn uit over de bezoeker van een landbouwbeurs die weigerde zijn hand te schudden, sterker nog, die ervan gruwde door hem te worden aangeraakt (‘Touche-moi pas, tu me salis‘). Een fijn mediamoment, dat wereldwijd de voorpagina’s haalde. Verder lezen Vrijdagse vertaalslag: ‘Casse-toi alors, pauvre con !’

Misschien moet een vertaler veel fantasie hebben. Soms komt er beeldspraak voorbij waarvan je niet goed weet wat je ermee moet.

Op het ogenblik ben ik bezig met een thriller. Bepaald geen poëtisch werkje. Nee, er wordt veel achtervolgd en geschoten, en de helden en heldinnen schrikken er niet voor terug om uit vliegtuigen te springen en zo. Het is een boek met een kloeke toon.

En dan ineens, midden tussen al het geweld, het volgende zinnetje: His voice softened at the edges.

Op dit blog is al vaker gesproken over heel dicht bij de tekst blijven, of juist uit de losse pols vertalen, vrijheid blijheid, als het maar lekker leest. Aanhangers van deze laatste aanpak zullen weinig moeite hebben met het zinnetje; de ‘hij’ uit het verhaal gaat gewoon zachter spreken, of iets dergelijks. Maar stel dat je dicht bij de tekst wilt blijven? Wat doe je dan met de randjes van die stem?

Vandaag kwam ik in de tweede alinea van mijn nieuwe boek meteen al een lastig probleem tegen. Een romanfiguur, een verdwaasde junk die op zijn vijftiende vader is geworden en met zijn dochter van inmiddels 12 jaar door Montreal zwerft, zegt tegen zijn dochter dat hij een kamer heeft gehuurd in het ‘Ostrich Hotel’. Een ostrich is, zoals jullie weten, een struisvogel. Maar als ze bij het hotel aankomen, ziet de dochter wat er op de gevel staat: ‘L’Hotel Autriche’, wat natuurlijk iets heel anders betekent.

Daar moet ik iets mee, maar een geniale oplossing wil me maar niet te binnen schieten. Wie iets leuks verzint, verdient eeuwige roem.

Als ik met niet-vertalers over vertalen praat, poch ik wel eens dat ik alle woordspelingen in de brontekst altijd met een equivalente woordspeling in het Nederlands vertaal. De door leken op twee na meest gestelde vraag aan vertalers is namelijk: Maar hoe zit dat dan met woordspelingen? Die zijn toch onvertaalbaar?*

Hoogmoed komt voor de val. Deze week kwam ik een pittige vertaalpuzzel tegen die met een woordspeling te maken heeft. Verder lezen Vrijdagse vertaalslag: spare the rod

Ik ben op dit moment bezig met de vertaling van ‘Barn Burning‘, een verhaal van de Amerikaanse schrijver William Faulkner. In dit verhaal komen verschillende vormen van dialect voor, waaronder het specifieke taalgebruik van de negers in het zuiden van Amerika in die tijd, of althans een benadering daarvan. Verder lezen Vrijdagse vertaalslag: Wipe yo foots

Het is 1893. Drie mensen lopen op straat.

At that moment a man emerges from the shadows. He is shorn in a beaver-tooth tailed day coat and pedals past astride a contraption based on balance and velocity. The device seems the property of dreamland. Het gaat mij hier om die tweede zin: He is shorn in a beaver-tooth tailed day coat and pedals past astride a contraption based on balance and velocity.

Nu wordt er weleens gezegd dat je moet vertalen ‘wat er staat’. Dat is een nobel streven.
Verder lezen Vrijdagse vertaalslag: boekvertalers en bevertanden

In een van de boeken die ik momenteel aan het vertalen ben, komen citaten voor uit een dagboek van een zeer intelligente, maar verwarde en drugsverslaafde man. Dit gedeelte speelt rond het jaar 2000. Hij is dan een jaar of vijftig en woont in San Francisco, maar hij heeft zijn jeugd in New York doorgebracht en daar in de jaren ’60 aan Columbia University gestudeerd. Verder lezen Vrijdagse vertaalperikelen

We vuren vrolijk verder vrijdagse vertaalvraagstukken op jullie af. Leuke zin, met al die v’s? Vergeet het maar. Als je zoveel leutig beginrijm ten onrechte in je vertaling smokkelt, onbedoeld, of erger: met opzet, ben je gezakt voor je examen. Of hoe de rare kronkels van je eigen taal soms behoorlijk in de weg kunnen zitten bij het vertalen.

Mag je bijvoorbeeld in een roman over 11 september mensen in een bomvolle lifthal [‘congestion in the elevator lobby’] proppen? En meiden met een ontploft kapsel opvoeren [voor ‘big-haired young women’]? Je zult dit soort dingen maar over het hoofd zien; gelukkig heb ik een alerte co-vertaler.

Of wat doe je als er in je Amerikaanse non-fictieboek heel neutraal en doodernstig staat: ‘The age of reason also had a dark side, of course.’ Eitje? Dat had je gedacht. De Nederlandse vertaling klinkt helaas al snel onbedoeld komisch: de duistere kant van de Verlichting? De schaduwzijde van de Verlichting?

Tja, daar moet je iets op verzinnen, maar wat? Jullie mogen het zeggen!