Vertalerseizoen

Het einde van het voorjaar en begin van de zomer betekent in de boekenwereld inmiddels dat de zonnestralen ook de vertalers weten te vinden. Het is de tijd van de nominaties voor de Filter Vertaalprijs (2x), de shortlist voor de Europese Literatuurprijs en de uitreiking van de Therèse Cornips Stipendia, nadat het voorjaar al mooi was begonnen met de Martinus Nijhoffprijs voor Paula Stevens, vertaler uit het Noors, en de longlist voor de Europese Literatuurprijs. De redactie van Nieuwsuur vond in de laatste prijs en alle ophef over de ontwikkeling van AI ook reden om een item aan het vertalen te wijden. Daarvoor interviewden ze drie vertalers: longlisters Brenda Lelie en Martin de Haan en jurylid en vorig winnaar Karina van Santen: https://nos.nl/nieuwsuur/video/2526137-prijs-voor-vertaalde-boeken-voelt-als-een-roeping

Boekvertalers.nl feliciteert Anne Mulleners en Lotte Lentes, Annelous Stiggelbout, Bette Westera, Floortje Schoevaart, Inge Piryns, Jan Fastenau, Jan van der Haar, Karol Lesman, Kiki Coumans (2x), Lette Vos, Liesbeth van Nes, Lore Aertsen, Maria Postema, Ralph Aarnout, Robert-Jan Henkes en Rokus Hofstede met hun nominatie of toekenning!

Lees wie met welk boek is genomineerd:

Filter Vertaalprijs 2024
Filter Vertaalprijs kinder- en jeugdboeken 2024
Europese Literatuurprijs 2024

en welke vertalers een Therèse Cornips Stipendium ontvingen.

De interviews voor Nieuwsuur leidden ook nog tot een interessant stukje op de site van de NOS: Vak van vertaler verandert: ‘AI bedreigt menselijke taal’. (Met twee foutjes: Brenda Lelie vertaalt niet in het Lets maar uit het Lets, en er wordt haar een uitspraak toegeschreven die uit de mond van Karina van Santen kwam.)

De Groene Waterman Prijs

GroeneWatermanPrijs[logo]Voor mij was het een complete verrassing toen ik zo’n anderhalve maand geleden van een collega-vertaler vernam dat een van de door mij vertaalde boeken, De onzichtbare hand van de Spaanse auteur Isaac Rosa, op de longlist stond voor De Groene Waterman Prijs. Een prijs die jaarlijks door de Antwerpse boekhandel De Groene Waterman wordt toegekend aan een boek dat volgens de medewerkers van die winkel veel minder aandacht krijgt dan het eigenlijk verdient. Natuurlijk kon ik niet anders dan het met de mensen van die mij nog onbekende boekhandel eens zijn dat De onzichtbare hand een beter en belangrijker boek is dan de verkoopcijfers doen vermoeden, maar dat het zelfs in aanmerking kon komen voor een prijs was voor mij een grote verrassing. Voor de auteur trouwens ook; op mijn mailbericht reageerde hij vooral verheugd omdat zijn experimentele roman over arbeid tussen zulke goede en belangrijke andere boeken figureerde. Toen begin juni bekend werd dat zijn boek was doorgedrongen tot de shortlist, was duidelijk dat ik op 27 juni namens Isaac Rosa naar Antwerpen zou gaan om aanwezig te zijn bij de bekendmaking van de winnaar. Verder lezen De Groene Waterman Prijs

Friese vertaalprijs van ondergang gered

door Anne Tjerk Popkema

In september 2012 leek de enige Friese vertaalprijs nog te worden geslachtofferd. In een conceptversie van de nieuwe provinciale cultuurnota uit september 2012 werd de zogenoemde ‘Obe Postmapriis’ (ingesteld in 1984) namelijk niet meer vermeld. Meteen na bekendwording van de conceptnota ontstond er verontwaardiging onder een groot deel van de Friese schrijvers en vertalers, ook omdat naast de vertaalprijs ook de Friese debutantenprijs (‘Fedde Schurerpriis’) werd geschrapt.

Bij de uitreiking van de Obe Postmapriis (aan Anne Tjerk Popkema, voor een vertaling van The Hobbit uit 2009) in Leeuwarden op 12 oktober j.l. culmineerde het schrijversverzet in een ludieke protestactie (zie hier voor een Friestalig verslag van de uitreiking en een filmopname van het schrijversprotest). Op het moment dat gedeputeerde van cultuur Jannewietske de Vries (PvdA) het woord had, kwamen de in groten getale op de prijsuitreiking toegestroomde schrijvers en vertalers als één man overeind en begonnen luidkeels voor te dragen uit eigen werk.

De schrijverskakofonie bleef niet zonder gevolgen. De politieke druk nam daarna in hoog tempo toe, onder aanvoering van de FNP (Frysk Nasjonale Partij). Naar aanleiding van al dit protest heeft het college de conceptnota ingetrokken en aangepast. In de nieuwe versie, die afgelopen week is vastgesteld, is de Obe Postmapriis voor vertalingen gehandhaafd in het provinciale literaire prijzenbeleid. In plaats van een driejaarlijkse prijs zal de ‘Obe’ eens in de vier jaar worden uitgereikt. De Fedde Schurerpriis blijft geschrapt.

City2Cities – Internationale Literatuurdagen Utrecht

Van 21 tot en met 29 april organiseren de Stichting Literaire Activiteiten Utrecht, het literair theater Salon Saffier, Poëziecircus en de Universiteit Utrecht de tweede editie van City2Cities. Negen dagen barstensvol speelfilms, concerten, theatervoorstellingen, lezingen en klinkende namen als Paul Auster, die zijn nieuwe boek presenteert, Barcelona-adept Herman Koch, de Tsjechische auteur Jáchym Topol, Abdelkader Benali, Carlos Ruiz Zafón, schrijver van De schaduw van de wind (vertaling: Nelleke Geel), de Catalaanse schrijfster Mercedes Abad en Pulitzerprijswinnaar Mark Strand.

En natuurlijk is er ook aandacht voor vertalen! Verder lezen City2Cities – Internationale Literatuurdagen Utrecht

Eerste Grote Jongerenliteratuur Prijs uitgereikt

Op het Crossing Border-festival in Den Haag is vrijdagavond voor de eerste keer de Grote Jongerenliteratuur Prijs uitgereikt. Uit een longlist van bijna honderd in 2009 verschenen boeken waren door de jury, onder voorzitterschap van Hedy d’Ancona, zes boeken genomineerd, drie oorspronkelijk Nederlandse en drie vertaalde. In beide categorieën was een prijs van 5000 euro te winnen, en wat daar heel bijzonder aan was: de buitenlandse auteur moest dat geld delen met zijn vertaler. Bij literaire waarderingen blijft de vertaler maar al te vaak buiten beeld, hoe groot zijn inbreng ook is en ondanks het feit dat het boek zonder die vertaler nooit in die vorm in het Nederlands had kunnen verschijnen. Daarom is het toe te juichen dat auteur en vertaler bij deze prijs als gelijkwaardig worden beschouwd.

De zes nominaties
Oorspronkelijk Nederlandstalig:

  • Trouw is de andere wang van Peter Bekkers (uitgeverij De Geus)
  • Dagen van gras van Philip Huff (uitgeverij De Bezige Bij)
  • Dit is geen dagboek van Erna Sassen (uitgeverij Leopold)

Vertaalde boeken:

  • Zeitoun van Dave Eggers, vertaling Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap (uitgeverij Lebowski)
  • Paper Towns van John Green, vertaling Aleid van Eekelen (uitgeverij Lemniscaat)
  • Muleum van Erlend Loe, vertaling Femmigje Andersen-Sijtsma (uitgeverij De Geus)

Hedy d'Ancona
Juryvoorzitter Hedy d’Ancona
(foto: Maaike Bijnsdorp)

 

De grote avond
Na de ontvangst in restaurant Mi Vida, waar iedereen in ontspannen sfeer met elkaar kennis kon maken, vond in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag de prijsuitreiking plaats. Eerst werden alle auteurs en vertalers op het podium gevraagd voor een kort interview met presentatrice Britt Stubbe. Daarna deed voorzitter Hedy d’Ancona verslag van de jurering en werden de winnaars bekendgemaakt. Peter Bekkers won met Trouw is de andere wang in de categorie oorspronkelijk Nederlandstalig en Erlend Loe en zijn vertaler Femmigje Andersen-Sijtsma wonnen samen met Muleum. De drie winnaars kregen een mooie trofee en voor alle genomineerden waren er een oorkonde en bloemen.

Volgend jaar wordt de GJP uitgebreid met een publieksprijs, waarvoor jongeren zelf een stem kunnen uitbrengen. De campagne hiervoor start voorjaar 2011.

Meer foto’s hier.

Het Groot Griffeldiner 2010

GriffeldinerOp 29 september 2010 werden de Zilveren Griffels en de oorkonden die horen bij de Vlag&Wimpels uitgereikt in restaurant Fifteen in Amsterdam. Omdat een door mij vertaald boek in de prijzen was gevallen, mocht ik aanwezig zijn. Dus spoedde ik mij op die dag naar de winderige kade waaraan het restaurant, opgericht door Jamie Oliver, is gevestigd. Gelukkig zag ik algauw de redactie staan van uitgeverij Pimento, en die stelde me voor aan de auteur van De verschrikkelijke verhalen van het Zwarte Schip, Chris Priestley. Een alleraardigste man die me heel on-Engels begroette met twee kussen op de wang. Verder lezen Het Groot Griffeldiner 2010

Vertaalster Mari Alföldy onderscheiden

Mari met ridderordeOp maandag 21 september nam vertaalster Mari Alföldy in Den Haag op de ambassade van Hongarije uit handen van de ambassadeur, dr. Iván Udvardi, het Gouden Kruis van Verdienste van de Republiek Hongarije in ontvangst.

De onderscheiding is haar toegekend voor haar belangrijke bijdrage aan de verbreiding van de Hongaarse cultuur in Nederland. Mari Alföldy heeft werk van een groot aantal belangrijke Hongaarse auteurs in het Nederlands vertaald.

Ook organiseert ze bijeenkomsten waarbij de Hongaarse cultuur centraal staat.

Filter Vertaalprijs 2009 voor Hans Boland

duivelsDe Filter Vertaalprijs 2009 voor de meest opvallende vertaling uit het jaar 2008 is toegekend aan de vertaling uit het Russisch van wat nu wel Fjodor Dostojevski’s grote terroristenroman wordt genoemd, Bjesy (Duivels) gemaakt door Hans Boland en onberispelijk uitgegeven door Athenaeum–Polak & Van Gennep.

Twee begrippen kenmerken deze vertaling: durf en creativiteit. Alleen al uit de keuze van de titel, die afwijkt van die van eerdere vertalingen van dit boek, blijkt de durf van Boland om zich af te zetten tegen de traditie. En in het oplossen van de problemen die voor alle vertalers uit het Russisch gelden, toont hij een grote creativiteit. Verder lezen Filter Vertaalprijs 2009 voor Hans Boland

Elly Jaffé Prijs 2009 voor Mirjam de Veth

ponsseizoenenomslagDe Elly Jaffé Prijs, een tweejaarlijkse oeuvreprijs voor literaire vertalingen uit het Frans, is toegekend aan Mirjam de Veth.

De jury over haar vertaling De seizoenen (Les saisons) van Maurice Pons:

‘De vertaling getuigt van grote lexicale vindingrijkheid en accuratesse. De complexiteit van de zinnen is gerespecteerd zonder dat het Nederlands aan elegantie heeft ingeboet. Het resultaat is een prachtige combinatie van trouw aan de tekst en optimale nuancering.’

De prijs, bestaande uit veertigduizend euro, is een van de grootste literaire prijzen van Nederland.

De feestelijke uitreiking vindt plaats op donderdag 11 juni a.s. om 16.00 uur in Maison Descartes te Amsterdam (Vijzelgracht 2a).

Tevens wordt dan het Elly Jaffé Stipendium, bestemd voor een veelbelovende beginnende vertaler, uitgereikt. Het stipendium, groot zevenduizend euro, is dit jaar toegekend aan Tatjana Daan.

De tweejaarlijkse Elly Jaffé Prijs – voor vertalingen uit het Frans – werd in 2001 ingesteld op initiatief van mevrouw Elly Jaffé. De toekenning geschiedt door het bestuur van de Dr Elly Jaffé Stichting. De stichting wordt beheerd door de Vereniging van Letterkundigen (VvL), een afdeling van de Vereniging van Schrijvers en Vertalers. De prijs werd achtereenvolgens uitgereikt aan Hans van Pinxteren, Marianne Kaas, Rokus Hofstede en Jeanne Holierhoek. De uitreiking in 2005 was de eerste na het overlijden van mevrouw Jaffé (op 16 november 2003).

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Janne Rijkers, Vereniging van Letterkundigen (VvL), De Lairessestraat 125, 1075 HH Amsterdam, 0206240803, rijkers@vsenv.nl, www.vvl.nu

Stripvertalen

Le Fauve, mascotte Festival d'AngoulêmeIn stripstad Angoulême vond van 29 januari tot en met 1 februari het 36e Festival International de la Bande Dessinée plaats. De Franse striptekenaar en cineast Vincent Paronnaud, alias Winshluss, die in 2007 al samen met Marjane Satrapi op het filmfestival van Cannes de Speciale Juryprijs kreeg voor Persépolis, een animatiefilm naar de strip van Satrapi over de belevenissen van een jong meisje tijdens de Iraanse Revolutie, ontving de Fauve d’Or voor zijn Pinocchio (verschenen bij Les Requins Marteaux). De Grote Prijs van het festival ging naar Blutch, nom de crayon van Christian Hincker, die als twintigjarige debuteerde in Marcel Gotlibs maandblad Fluide Glacial. Het monument van de Franse stripkunst, dat in de ruim dertig jaar van zijn bestaan alle grote namen publiceerde, verschijnt pas sinds najaar 2008 in Nederlandse vertaling als Glad IJs. Na een zwak begin kwam de imprint van Casterman in november sterk terug met Franquins ode aan de macabare humor, Zwartkijken. Verder lezen Stripvertalen