Wie regelmatig de stukjes op dit blog leest die verschijnen in de rubriek Net Uit, zou gemakkelijk tot de conclusie kunnen komen dat boekvertalers uitsluitend interessante, goed geschreven boeken onder handen krijgen, zij het met problemen op vertaalgebied. Boekvertalers doen hun best de stijl van de auteur zo goed mogelijk in een andere taal tot zijn recht te laten komen, ze peinzen lang over dat ene woord dat de auteur zo kundig daar heeft gebruikt en niet op een andere plek. Ze gaan helemaal op in het boeiende verhaal en leven mee met alle personages die zo goed uit de verf komen. Wanneer ze de vertaalde tekst opsturen, is het alsof ze afscheid nemen van een goede vriend.
Verder lezen Allemaal meesterwerken
Tag: vertaalcultuur
Gedwongen meermansvertalingen: snel-snel-snel
Het is de laatste tijd schering en inslag: buitenlandse boeken moeten in sneltreinvaart in Nederlandse vertaling worden uitgebracht. Stel je voor dat een lezer niet kan wachten en het origineel koopt – dat zou voor de Nederlandse uitgever een grote financiële strop betekenen!
Dus wat doet de uitgever die het brood niet uit zijn mond gestoten wil zien? Hij zet een aantal vertalers op het boek. De een doet de eerste paar hoofdstukken, de volgende vertaalt ook een pluk, nummer drie, die weinig tijd heeft, neemt een hoofdstuk of twee voor zijn rekening en nummer vier en vijf verdelen de rest. Nummer drie, die op korte termijn met een andere vertaling moet beginnen, vangt onmiddellijk aan zijn deel te vertalen. Nee, tijd om de voorgaande gedeelten te lezen is er niet, dus heeft hij geen flauw benul van wat er voorheen is gebeurd, of welke personages een rol spelen en wat hen bezielt. Ondertussen is nummer een nog bezig met iets anders waar haast bij is, en begint pas aan de meermansvertaling wanneer nummer drie zijn portie allang klaar heeft.
Verder lezen Gedwongen meermansvertalingen: snel-snel-snel
De boekvertalerskraam op de WereldboekenMarkt
Nan Lenders signeert (foto Maaike Bijnsdorp)
Op zondag 18 mei stonden we met een drukbemande en drukbezochte boekvertalerskraam vol eigen werk op de grote AmsterdamWereldboekenMarkt om de aandacht op ons beroep te vestigen en iets aan onze naamsbekendheid te doen. Het publiek mocht per persoon één boek gratis meenemen en een vrijwillige bijdrage in een van de gereedstaande blikjes stoppen. Met de niet geringe opbrengsten (ruim 800 euro! Alle gulle gevers hartelijk dank!) steunen we een op deze plaats nader bekend te maken alfabetiseringsproject. Het was een bijzonder geslaagde dag: zowel vóór als achter de kraam vermaakte iedereen zich uitstekend. We hebben kennisgemaakt met onze lezers, wat leuk en interessant was, en desgewenst ons werk toegelicht en gesigneerd.
Veel boeken hebben nieuwe lezers gevonden. Van het restant zijn enkele boeken tussen 5 en 6 uur naar de kraam van BookCrossing gegaan en de rest is aan de Openbare Bibliotheek gedoneerd.
Klik om het filmverslag te bekijken.
Pleidooi voor een bloeiende vertaalcultuur
Op zaterdag 17 mei, de ‘Grote Vertaaldag’, is in het Trippenhuis in Amsterdam het pleidooi Voor het behoud van een bloeiende vertaalcultuur overhandigd aan minister Plasterk van OCW. Drie dagen eerder, op de Vlaamse Vertaaldag, ontvingen de Vlaamse ministers Anciaux en Vandenbroucke het stuk. De tekst is inmiddels online te vinden op het Taalunieversum, als pdf-bestand van 3,97 MB (60 pagina’s): ‘Overigens schitterend vertaald’. Voor het behoud van een bloeiende vertaalcultuur. Ook het Productiefonds stelt de download op zijn site beschikbaar.
Verder lezen Pleidooi voor een bloeiende vertaalcultuur
Vertalië, een lagelonenland
Ook al vóór de NMa-kwestie van vorig jaar was het met de betaling in Vertalië merkwaardig gesteld. Je had het ‘literaire tarief’, waarover de Vereniging van Letterkundigen (VvL) periodiek met de organisaties van literaire en algemene uitgevers onderhandelde. Dat tarief hoorde bij het modelcontract, dat op zijn beurt bij de literaire vertaling hoorde. En daar begonnen de problemen al. Want wat is literatuur en wat niet, wie is literair vertaler en wie niet? Verder lezen Vertalië, een lagelonenland
Het beste buitenlandse boek
Deze week heb ik weer naar de inmiddels jaarlijkse Avond van het boek gekeken. Naar de quiz, gespeeld door drie teams van schrijvers en een team van lezers, naar de boeiende fragmenten uit oude literaire tv-programma’s en met tussen de bedrijven door de uitslag van de verkiezing van ‘het beste buitenlandse boek aller tijden’. Heel Nederland had zijn stem mogen uitbrengen, de tien meest gekozen boeken waren bekend, maar de volgorde waarin ze waren geëindigd werd in de uitzending onthuld. Verder lezen Het beste buitenlandse boek
Een lekker warm jasje
Onlangs verscheen er op 8weekly een prikkelend artikel van Matthijs Bakker over de bij uitgeverij Cossee verschenen vertaling van Diary of a Bad Year van J.M. Coetzee, door Peter Bergsma vertaald als Dagboek van een slecht jaar. In het genoemde artikel wordt vooral uitgebreid ingegaan óp, en worden vraagtekens geplaatst bíj, het feit dat de Nederlandse vertaling eerder verschijnt dan het origineel. Verder lezen Een lekker warm jasje
Vergeten boeken (3): Tussenstations
De Schotse kosmopoliet Rory Stewart (in 1973 geboren in Hongkong, opgegroeid in Maleisië en Schotland, opgeleid in Oxford) is historicus, ex-militair en diplomaat. Hij woont en werkt in Kabul. In 2002 liep hij als eerste ‘toerist’ door het zojuist bevrijde Afghanistan de vrijwel onbegaanbare bergroute die de Mogolkeizer Babur vijf eeuwen eerder met zijn leger had gevolgd, van Herat naar Kabul. Verder lezen Vergeten boeken (3): Tussenstations
Het Noorden kwijt? De literaire vertalerij in Vlaanderen
Door de bank genomen is maar een op de tien literair vertalers in het Nederlands een Vlaming. Die ene vertaler krijgt bovendien minder opdrachten, en klaagt steen en been. Waar ligt dat precies aan? Dat is een vraag die de laatste tijd steeds vaker wordt gesteld. Onderzoekers, journalisten, vertalers, redacteuren, allemaal komen ze tot dezelfde conclusie: ‘Het ligt aan de taal’, aldus ook Karel Verhoeven die het in zijn artikel in De Standaard van 26 januari 2007 over ‘literaire calimero’s’ heeft.
Nadat ik (Vlaming) samen met een Nederlandse mijn eerste boek had vertaald, zat ik zelf ook met een vraag: wat is eigenlijk de verhouding tussen Noord en Zuid? Waarom spreken we (min of meer) dezelfde taal, en waar komen de verschillen vandaan? Het antwoord heb ik onder meer gevonden in Roland Willemyns’ Het verhaal van het Vlaams. In minder dan drie stukken kreeg ik het niet samengevat, dus hierna hebt u nog te goed: ‘Tussentaal’ (evolutie in het taalgebruik in Vlaanderen) en ‘Tweedehands taalgevoel’ (hoe problematisch is de situatie voor een Vlaming die boeken wil vertalen).
Verder lezen Het Noorden kwijt? De literaire vertalerij in Vlaanderen
Erkenning
Al te vaak worden nog steeds in de pers en op internet vertaalde boeken besproken zonder dat de vertaler wordt genoemd. Een collega die in een bibliotheek één bepaalde vertaling van een vaker vertaald boek wilde lenen, kreeg van de bibliotheekassistent te horen dat het niets uitmaakte wie een boek had vertaald – ‘er staat toch in het Nederlands wat er in het oorspronkelijke boek staat? Heus, dat kan de lezers niets schelen.’ Verder lezen Erkenning