Net uit: Het bewijs van liefde

Het bewijs van liefdeHet bewijs van liefde door Catherine Hall, oorspronkelijke titel The Proof of Love, vertaald door Aleid van Eekelen-Benders en verschenen bij Cargo.

Het is op dit moment misschien moeilijk voor te stellen, maar er bestaan ook bloedhete zomers. Zomers waarin de hitte maar niet afneemt, waarin het dag en nacht warm blijft, gras en planten verdorren, de aarde uitdroogt, je van hogerhand opdracht krijgt om zuinig te doen met water en het lijkt alsof er nooit meer een druppel regen zal vallen. Zo’n zomer was het in 1976, in Nederland maar ook in Engeland, en in die zomer speelt het verhaal van Het bewijs van liefde zich af.

Op een afgelegen schapenboerderij in het Lake District klopt een vreemde aan, Spencer Little, een wiskundige die op de fiets uit Cambridge is gekomen en die voor de duur van de zomer om werk vraagt, niet voor loon maar in ruil voor kost en inwoning.

Een besloten plattelandsgemeenschap met strikte normen en nauwelijks oog voor de buitenwereld, krijgt te maken met een stille, teruggetrokken buitenstaander en, later, een groep hippies. Daartegenover de wiskundige, die hoopt een vernederende ervaring te ontvluchten en de vereiste concentratie voor zijn wiskunde te hervinden, maar in aanraking komt met mensen en opvattingen die hem tot dan toe vreemd waren, of die juist beangstigend sterk lijken op wat hij wilde ontlopen. Verder lezen Net uit: Het bewijs van liefde

Net uit: De forellenopera

Mathew Condon, De forellenoperaDe forellenopera door Matthew Condon, oorspronkelijke titel The Trout Opera, vertaald door Wim Scherpenisse en Gerda Baardman en uitgegeven door Nieuw Amsterdam in samenwerking met Ailantus.

Toen we dit boek voor het eerst opensloegen, werden we meteen gegrepen door het begin. Twee oudere Australische rechters hebben de hele dag met kunstvliegen op forellen gevist, zitten nu op het terras van het enige hotel in de wijde omtrek en zien een bovenmaatse forel over de brug schuifelen. Ze begrijpen dat daar een kind in moet zitten. En dat klopt: het is het jongetje dat de hoofdrol zal spelen in het grote kerstspel van de dorpsschool. De brug waar hij overheen loopt, overspant de grote, kolkende rivier die door het dorp stroomt en waarin forellen zwemmen die als eitjes uit Engeland zijn geïmporteerd. Het jongetje in de bordkartonnen forel is hun koning. Misschien wordt het dorp de nieuwe hoofdstad van Australië, daar zijn de autoriteiten nog niet helemaal uit. We schrijven 1906. Verder lezen Net uit: De forellenopera

Net uit: Springvloed

Springvloed door Elly Griffiths, vertaald door Els Franci-Ekeler en uitgegeven bij De Kern (oorspronkelijke titel: The House at Sea’s End)

Prehistorie
Twee jaar geleden kreeg ik het boek The Crossing Places van Elly Griffiths ter vertaling aangeboden, dat in het Nederlands de titel Dodencirkel heeft gekregen. Het is een detectiveverhaal zonder klassieke detective, een boek waarin de prehistorie en de mystiek van de Noorse sagen een grote rol spelen, een verhaal over een forensisch archeologe wier hulp wordt ingeroepen om een skelet te onderzoeken dat weleens van een meisje kon zijn dat het jaar daarvoor spoorloos was verdwenen. Een boek waarin een druïde de beste vriend is van de onwaarschijnlijke heldin van het verhaal, en een norse, nuchtere politierechercheur zich tegenover dit alles geplaatst ziet. Verder lezen Net uit: Springvloed

Geheugenkunstenaars

De geheugenkunstenaars door Jeffrey Moore, vertaald door Gert Jan de Vries, oorspronkelijke titel The Memory Artists, verschenen bij uitgeverij Prometheus.

Wanneer iemand dr. dr. drs. litt. voor zijn naam heeft staan en de drie regels eronder nodig heeft voor het omschrijven van zijn functies, dan weet je dat je met een briljante geest te maken hebt. Of met een oplichter. In het geval van de neuroloog Émile Vorta geldt dat laatste en dat blijkt wel uit het internetadres dat vier regels onder zijn naam staat: writeaprisoner.com. Verder lezen Geheugenkunstenaars

Net uit: Het genootschap van de laatste dieren

Moore, Het genootschap van de laatste dierenHet genootschap van de laatste dieren van Jeffrey Moore, vertaald door Gerda Baardman en Wim Scherpenisse, uitgegeven bij De Arbeiderspers (oorspronkelijke titel: The Extinction Club).

De derde roman van Jeffrey Moore heeft twee sterk verschillende hoofdpersonen. De eerste heet Nile Nightingale; hij is veertig, beschouwt zijn leven als mislukt en is voor zichzelf en de schimmen uit zijn verleden vanuit de VS naar een onherbergzaam deel van Québec gevlucht. Hij is onder andere postzegelverzamelaar, talenwonder en afgekickt van zo ongeveer alles waar een mens aan verslaafd kan zijn. De tweede hoofdpersoon is een veertienjarig meisje, Céleste Jonquères. Zij is een radicale natuur- en dierenbeschermster die levensgevaarlijk is toegetakeld door een stel gewelddadige, gewetenloze jagers en handelaars in dierlijke producten. Verder lezen Net uit: Het genootschap van de laatste dieren

Eersteling

Het is een mooie voorjaarsdag, dus ga ik op de fiets naar de Spuistraat, waar bij de Wereldbibliotheek een stapeltje presentexemplaren van Het land van de angst op mij wacht. Mijn hart houdt zich nog stil. Ik laad de boeken in mijn speciaal voor de gelegenheid van mijn vrouw geleende fietstas en als ik weer op de fiets stap, begint er iets te broeien. Voorlopig alleen dat ik niet als een gek moet gaan fietsen, alle verkeersregels aan mijn laars lappend, wat toch normaal is in Amsterdam, maar heel voorzichtig. Ik vervoer een schat, mij mag niets overkomen. Eindelijk thuisgekomen open ik met zinderend gemoed en bevende handen het eerste exemplaar om zwart op wit te lezen dat ik de vertaler ben. Drieënhalf jaar geleden dacht ik literatuur te gaan vertalen, een opleiding Vertalersvakschool en een jaar werken later ligt hier de eerste vrucht, mede dankzij het fantastische mentoraat van Mariolein Sabarte. Ik hoop dat er nog vele zullen volgen. Verder lezen Eersteling

Net uit: Het negerboek

Het NegerboekHet negerboek, van Lawrence Hill, vertaald door Ine Willems, uitgegeven bij Ailantus (oorspronkelijke titel: The Book of Negroes; zie ook het filmpje van Harper Collins op YouTube.

Aminata Diallo, dochter van een vroedvrouw en een edelsmid, is elf wanneer ze op het pad buiten Bayo wordt ontvoerd door slavenhandelaren. Drie maanden lang loopt ze in een gestaag groeiende keten van gevangengenomen negers naar de kust om daar gebrandmerkt te worden en verscheept naar de Amerikaanse koloniën. De verschrikkingen van het slavenschip, de slavenmarkt van Charles Town en de daaropvolgende jaren van slavernij – eerst op een indigoplantage, dan in het huishouden van de joodse indigo-inspecteur Solomon Lindo, die het woord ‘slaaf’ bij voorkeur mijdt en zijn slaven in plaats daarvan ‘bedienden’ noemt – beleeft de lezer door haar ogen in een relaas dat onvermijdelijk doet denken aan The Known World van Edward P. Jones (in 2005 bij Querido verschenen als De bekende wereld, vertaald door Marian Lameris).

‘En dat, begreep ik, betekende het om slaaf te zijn: je verleden deed er niet toe, in het heden was je onzichtbaar en je had geen zeggenschap over je toekomst.’ Verder lezen Net uit: Het negerboek

Over neuzen, rozijnen en vriendschap

Het vertalen van Will Grayson, Will Grayson door John Green en David Levithan (uitgeverij Lemniscaat)

‘When I was little, my dad used to tell me, “Will, you can pick your friends, and you can pick your nose, but you can’t pick your friend’s nose.”’

Niet letterlijk te vertalen, die eerste zin. De Nederlandse taal kent niet één woord dat zowel ‘kiezen’ als ‘pulken’ betekent. ‘Pulken’ is zo specifiek dat je er sowieso niet veel mee kunt. Onder het verder lezen zat ik alvast te peinzen wat ik ermee aan moest. Misschien iets in de richting van je vrienden kiezen en in je kiezen pulken, maar toen kwam ik op bladzijde 21, waar de vriend, die zijn liefdesverdriet in de alcohol heeft verzopen, laveloos op de grond ligt en dreigt te stikken in zijn eigen snot, zodat Will letterlijk geen andere keus heeft dan… juist ja.
(Wat werd het uiteindelijk? Zie het filmpje op YouTube.)

Nog nooit heb ik tijdens de eerste lezing van een boek dat ik zou gaan vertalen zo vaak gedacht: wat moet ik dáár nou mee? Dat is onvertaalbaar, en omdat erop door wordt gegaan kan ik er ook niet iets anders van maken. En dan heb ik het nog niet eens over het soort dingen dat zo onopvallend in de tekst verwerkt zit dat je er pas over struikelt als je echt aan de vertaling bezig bent.

Vijf jaar hebben ze over het schrijven van Will Grayson, Will Grayson gedaan, John Green en David Levithan, en dat heeft een geweldig boek opgeleverd. En ook een dat van spitsvondigheden aan elkaar hangt. Verder lezen Over neuzen, rozijnen en vriendschap

Net uit: Onder de huid

Onder de huid, van Lucie Whitehouse, vertaald door Els Franci-Ekeler, uitgegeven bij De Kern (oorspronkelijke titel: The Bed I Made).

Je moet als boekvertaler altijd maar afwachten welke opdrachten je krijgt. Hoe langer je voor een bepaalde uitgeverij werkt, hoe beter jij en je contactpersoon op de redactie elkaar leren kennen, en meestal is de keuze van de opdrachten dan wel raak, maar je kunt aan de cover van een boek niet altijd zien wat erin zit. Een enkele keer kom je voor verrassingen te staan. Soms een onaangename verrassing, als het boek veel slechter geschreven blijkt te zijn dan jij en de redactie hadden verwacht, slechter dan de buitenlandse recensies doen geloven, en dan zit er gewoon niets anders op dan er het beste van te maken.

Puntje van de stoel
Aan de andere kant kun je het soms ook heel erg goed treffen. Dan krijg je een boek waar je doodgewoon van zit te genieten. De inhoud, de stijl, de opbouw, alles is goed. Beter dan goed. Zo’n boek is Onder de huid van Lucie Whitehouse.

Het verhaal is klassiek: een moderne, capabele, jonge vrouw raakt in de ban van een knappe man, die uiteindelijk niet blijkt te zijn wat ze had gedacht. Ze probeert zich aan de relatie te onttrekken en als de man weigert haar te laten gaan, zoekt ze tijdelijk haar toevlucht op het Isle of Wight. Kort na haar aankomst ontmoet ze daar een andere jonge vrouw, maar enkele dagen later hoort ze dat die vrouw is verdronken doordat haar zeilboot is omgeslagen. Lucie Whitehouse heeft de levens van deze twee vrouwen centraal gesteld in een beklemmende psychologische thriller die de lezer op het puntje van zijn stoel houdt.

Net uit: Kroniek van een executie

Kroniek van een executie door David Dow, vertaald door Janet van der Lee en uitgegeven bij Meulenhoff (oorspronkelijke titel: Biography of an Execution).

Kroniek van een executie is het persoonlijke verhaal van een professor aan de rechtenfaculteit van de universiteit van Houston, Texas, die al meer dan twintig jaar vecht tegen de doodstraf. Sinds 1989 heeft hij meer dan honderd ter dood veroordeelden vertegenwoordigd. Hij werkt tevens als strafrechtadvocaat voor een non-profitorganisatie ten gunste van armlastige verdachten.

De zaak Quaker
Rode draad in het boek is de strafzaak tegen Henry Quaker, die vanwege de moord op zijn vrouw en twee kinderen ter dood is veroordeeld. Dow weet dat zijn cliënten vrijwel altijd schuldig zijn aan wat hun ten laste wordt gelegd, maar in het geval van Quaker is hij overtuigd van diens onschuld, en daar heeft hij een spannend en aangrijpend verhaal over geschreven. Verder lezen Net uit: Kroniek van een executie