non-fictie – Pagina 2 – Boekvertalers

De nóg duisterder kant van de klimaatverandering

Klimaatoorlogen van Gwynne Dyer, vertaald door Huub Stegeman en uitgegeven bij Het Spectrum (oorspronkelijke titel: Climate Wars).

Klimaatoorlog is een merkwaardig boek, zo op het eerste gezicht. Het eerste wat opvalt is de curieuze mix van fictie and feiten. Elk hoofdstuk begint met een scenario waarin de schrijver een politiek-militaire ramp beschrijft die zou kunnen ontstaan als gevolg van de klimaatverandering. Vervolgens wordt de rest van het hoofdstuk gebruikt om de technische achtergronden van het probleem te bespreken. ‘Grote groepen vluchtelingen. Ineenstortende staten. Vernietigende oorlogen. Gwynne Dyer geeft een angstaanjagende blik op de nabije toekomst, waarin de klimaatverandering de wereldmachten dwingt tot genadeloos harde maatregelen om te overleven,’ aldus de flaptekst, en dat dekt de lading aardig. Verder lezen De nóg duisterder kant van de klimaatverandering

De lol van het vertalen van literaire non-fictie

Wat is er eigenlijk zo leuk aan het vertalen van literaire non-fictie? Het is immers slecht betaald werk, waarbij je soms lange uren moet maken om een deadline te halen en je loopt ook nog het gevaar dat je RSI en vierkante ogen krijgt.

Natuurlijk heb je met het eindresultaat in handen de voldoening dat je een mooi stuk werk hebt afgerond. En af en toe, als de brontekst een beetje te pruimen is, kom je bij het vertalen zelf in een ‘flow’ terecht en kunnen je typende vingers de volzinnen nauwelijks bijhouden. Ook is het heel bevredigend als je na lang zoeken een oplossing hebt gevonden voor een stukje tekst waar je aanvankelijk geen touw aan vast kon knopen. Verder lezen De lol van het vertalen van literaire non-fictie

Net uit: Darwin en de consument

Darwin en de consument. Seks, status en het brein van Geoffrey Miller, vertaald door Nico Groen en uitgegeven door Uitgeverij Contact (oorspronkelijke titel: Spent. Sex, Status and the Evolution of Consumerism).

Dit jaar wordt herdacht dat het tweehonderd jaar geleden is dat Charles Darwin werd geboren en honderdvijftig jaar dat zijn baanbrekende The Origin of Species verscheen (in 2001 door Ruud Rook vertaald onder de titel Het ontstaan van soorten). Beide feiten zijn aanleiding tot een stroom publicaties over, rond en geënt op Darwin.

Uithangbord
Een van de boeken die in dit Darwinjaar verschijnen is Darwin en de consument van evolutionair psycholoog Geoffrey Miller. Daarin gebruikt hij onder meer darwinistische inzichten om ons uitzinnige koopgedrag te verklaren en de uitwassen van de consumptiemaatschappij aan de kaak te stellen. Hij beweert dat mensen in rijke, geïndustrialiseerde landen goederen en diensten kopen om er (onbewust) een positieve kant van hun persoonlijkheid mee te etaleren. Ze laten ermee zien hoe fit ze zijn, in de darwinistische betekenis van het woord; de goederen en diensten – van iPods tot huizen en van cosmetica tot universiteitsdiploma’s – fungeren als uithangbord voor hun biologische goede eigenschappen.

Verder lezen Net uit: Darwin en de consument

Net uit: De Essentie

Hieronder vertellen Daniëlle Stensen en Marion Drolsbach, de vertalers van De Essentie, Spiritueel leven voor iedere dag van Char, iets over het boek en de vertaalproblemen die ze erin tegenkwamen. De oorspronkelijke titel is: The Essence, Living in Spirit Every Day, en de vertaling is verschenen bij uitgeverij Carrera.

Char, De Essentie In haar nieuwste boek wijst het medium Char ons de weg naar een bevredigend leven, waarin we in contact staan met the Essence. Dat was meteen ons eerste probleem, want mochten we Essence wel klakkeloos met ‘Essentie’ vertalen? Andere mogelijkheden die we hebben overwogen, zoals ‘Wezen’, ‘het Wezenlijke’ en ‘Kern’, pasten niet overal even goed, terwijl we graag één vertaling wilden, net als in het Engels, omdat de term zo vaak voorkwam. Uiteindelijk gaf de titel die de uitgever had gekozen de doorslag en werd het ‘Essentie’. Verder lezen Net uit: De Essentie

Solidariteitsbijeenkomst Roberto Saviano

Roberto Saviano (1979) is onderzoeksjournalist in Napels. Hij leeft ondergedoken sinds de publicatie van zijn boek Gomorra, dat een nauwkeurige beschrijving geeft van de werkwijze van de camorra, de Napolitaanse maffia. Gomorra is een aanklacht tegen de greep die deze misdaadorganisatie heeft op Napels en omgeving. Er zijn wereldwijd miljoenen exemplaren van het boek verkocht en de verfilming werd bekroond op het filmfestival van Cannes.

In Italië groeide Saviano uit tot symbool van de strijd tegen de maffia. Vanwege zijn boek wordt hij bedreigd, en hij heeft besloten Italië voorlopig te verlaten. Verder lezen Solidariteitsbijeenkomst Roberto Saviano

Net uit: De laatste wildernis

Deze keer in ‘Net uit’ Nico Groen over het door hem vertaalde De laatste wildernis van Robert Macfarlane (Oorspronkelijke titel: The Wild Places, uitgeverij De Bezige Bij). Zie voor een beschrijving van dit boek het mentoraatsverslag.

De vertaalmoeilijkheden van dit boek waren velerlei en van uiteenlopende aard. De problemen begonnen al bij de titel: The Wild Places. Het woord place laat zich niet of slechts hoogst zelden vertalen met ‘plaats’. De uitgeverij koos ervoor om de titel vrij te vertalen met De laatste wildernis, wat begrijpelijk is, maar niet helemaal juist. Voor wild places, een begrip dat vele malen in het boek voorkomt, werd gevarieerd met onder meer de vertalingen ‘ongerepte natuur’, ‘wilde natuur’, ‘ruige natuur’ en ‘het ongerepte’, ‘de ruigte’ et cetera. Verder lezen Net uit: De laatste wildernis

Net uit: Ongeraffineerd

Ongeraffineerd. Het verhaal van olie door Sonia Shah, vertaald door Nico Groen (oorspronkelijke titel: Crude. The Story of Oil), uitgeverij Artemis & co.

In Ongeraffineerd vertelt Sonia Shah, een onafhankelijke Amerikaanse journaliste, zo ongeveer alles wat er over olie te vertellen valt. Ze beschrijft hoe het ‘zwarte goud’ in de loop van miljarden jaren ontstond, waar het voorkomt en welke onvoorstelbaar kostbare en technisch geavanceerde methoden er zijn ontwikkeld om het op te sporen en omhoog te halen. Maar Ongeraffineerd is vooral een politiek boek. Op basis van gesprekken met talloze experts – van ‘oliegeologen’ en technici op booreilanden tot oliebonzen en milieuactivisten – schetst Shah een ontluisterend beeld van de olie-industrie. Verder lezen Net uit: Ongeraffineerd

Gids naar de laatste wildernis

Wat is, in de wereld van het vertalen, een mentoraat? Wanneer kom je voor een mentoraat in aanmerking? Wat moet je ervoor doen? En waar komt het in de praktijk op neer? Verslag van een vertaalervaring.

Wat is een mentoraat?
Op een dag belde redacteur Peter van der Zwaag van uitgeverij De Bezige Bij met de vraag of ik The Wild Places van Robert Macfarlane wilde vertalen, een auteur van wie ik eerder Mountains of the Mind had vertaald. Nadat ik de eerste hoofdstukken had gelezen en het me was opgevallen dat het voor een non-fictieboek behoorlijk literair was – niet dat die twee elkaar altijd bijten – kwam ik op het idee een mentoraat aan te vragen.

Het Steunpunt Literair Vertalen, inmiddels omgedoopt tot Expertisecentrum Literair Vertalen, definieert een mentoraat als volgt:

Individuele begeleiding van een vertaler die nog aan het begin van zijn/haar carrière staat door een ervaren vertaler die als mentor optreedt. De beginnende vertaler heeft een vertaalcontract en de mentor kan dankzij een subsidie tijd vrijmaken om de vertaler met raad en daad bij het vertalen bij te staan.

Verder lezen Gids naar de laatste wildernis

Net uit: De cellist van Sarajevo

De cellist van Sarajevo door Steven Galloway, vertaald door Gerda Baardman en Wim Scherpenisse (oorspronkelijke titel: The Cellist of Sarajevo), uitgeverij Podium.

In 1992, tijdens het beleg van Sarajevo, speelde cellist Vedran Smailovic tweeëntwintig dagen lang elke dag op straat het Adagio van Albinoni, gezeten op de plek pal voor zijn huis waar tweeëntwintig mensen die in de rij stonden voor brood waren omgekomen door een neerkomende mortiergranaat. Dit waar gebeurde gegeven vormt de inspiratie voor Steven Galloways roman De cellist van Sarajevo. Verder lezen Net uit: De cellist van Sarajevo

Net uit (week 14)

Stape: Conrad [omslag] John Stape, De vele levens van Joseph Conrad, Uitgeverij Atlas, uit het Engels vertaald door Lucie Schaap en Maaike Bijnsdorp (oorspronkelijke titel: The Several Lives of Joseph Conrad)

Joseph Conrad, schrijver van onder meer Heart of Darkness, had al een heel leven achter de rug toen hij begon met schrijven: opgegroeid in wat nu de onafhankelijke staat Oekraïne is, werd hij al vroeg wees. Op zijn zeventiende vertrok hij naar Marseille waar hij aanmonsterde op een koopvaardijschip. Van leerling-matroos klom hij op tot kapitein en pas op zijn achtendertigste debuteerde hij als schrijver met de roman Almayer’s Folly, geschreven in een taal die niet zijn moedertaal was. Verder lezen Net uit (week 14)