Boekvertalers – Pagina 6 – Over het vak, de vertaler, de wereld en het boek

Boekenmarkt Tilburg – Vertalers uit de kast

Op zondag 25 augustus kwamen vertalers in groten getale uit de kast naar de boekenmarkt van Tilburg om daar in onze eigen boekvertalerskraam met lezers te praten.

drukte bij de kraam

Naast foldermateriaal en boekenleggers lagen op de kraam enkele honderden presentexemplaren van vertalingen, gesigneerd door de betreffende vertaler. Bezoekers mochten tegen een bescheiden gift voor ‘het goede doel’, de VoorleesExpress, een exemplaar uitzoeken.

Naast de kraam bleek er voldoende ruimte om het Vertalersspel te spelen en op de kraam konden liefhebbers een poging wagen met het VertalersElectro. Verder lezen Boekenmarkt Tilburg – Vertalers uit de kast

Boekvertalers uit de kast!

Op zondag 25 augustus komen op de boekenmarkt ‘Boeken rond het Paleis’ in Tilburg behalve veel boeken ook boekvertalers uit de kast. Belangstellenden kunnen met ons een praatje aanknopen over ons mooie vak of in discussie gaan: ‘Tegenwoordig hebben we toch Google translate, dan zijn er toch geen vertalers meer nodig? En bovendien lees ik liever het origineel.’

Bij onze kraam kan het publiek kennismaken met Katrien, die enkele van die misverstanden over het vak aan de kaak zal stellen, en meespelen met het roemruchte ‘electro’ en een vertalersganzenbord.

Verder kun je unieke boekenleggers scoren en met een donatie aan een goed alfabetiseringsdoel mag je (zolang de voorraad strekt) als tegenprestatie een vertaald boek meenemen. Verder lezen Boekvertalers uit de kast!

Barbara vertalen

Barbara Liedjes vertalen om zelf te spelen en te zingen – dat had ik alweer een hele tijd niet gedaan. Totdat er onlangs op een vrijdagavond op Facebook een kanonnade aan oudere Franse chansons langskwam, waaronder Il venait d’avoit dix-huit ans van Dalida en Le bel âge van Barbara. Twee inmiddels overleden zangeressen die optraden onder een verzonnen voornaam zonder achternaam. Twee liedjes waarin de ik-figuur met weemoed en een zekere vervreemding een cougar-ervaring evalueert, al heette dat toen nog niet zo en al was er in die tijd meer moed voor nodig om zoiets te zingen dan nu.

Vooral voor Barbara heb ik nog steeds een zwak, al is de vroegere puberale adoratie verdwenen en herken ik tegenwoordig ook haar tekstuele beperkingen. Maar door de melancholieke melodie en de sfeer die het lied bij me opriep kreeg ik ineens de geest: ik moest en zou meteen een pianobegeleiding in elkaar sleutelen en een vertaling maken die op de melodie paste. Tot diep in de nacht was ik fanatiek in de weer en de volgende dag heeft Wim Scherpenisse het resultaat opgenomen en van stichtelijke illustratiën voorzien. Verder lezen Barbara vertalen

Witteman recenseert… of: de kwelling van de recensent

Een tweet van Sylvia Witteman deed in Vertalië wat stof opwaaien. Toegegeven: noch Sylvia Witteman, noch het medium Twitter leent zich voor veel nuances. Zelfs mét die kanttekening is er wel het een en ander dat ons, vertalers en lezers, in het verkeerde keelgat kan schieten.

De gewraakte tweet van Sylvia Witteman

Allereerst de discussie op Twitter in samenvatting.

Sylvia Witteman @sylviawitteman
Kut. De Nederlandse vertaling van de nieuwe King binnengekomen ipv het origineel. Net zo erg als neuken met cond… douchen met kleren aan. Verder lezen Witteman recenseert… of: de kwelling van de recensent

Net uit: De Wertheims, twee oorlogen, één familiegeschiedenis

Silvia Tennenbaum, Yesterday's Streets De Wertheims (Yesterday’s Streets) door Silvia Tennenbaum, uit het Engels vertaald door Josephine Ruitenberg & Emmy van Beest, uitgegeven door Nieuw Amsterdam, 2013.

De wonderlijke weg van een boek
Silvia Tennenbaum is tien jaar als ze met haar moeder en stiefvader op de Nieuw Amsterdam stapt om naar Amerika te gaan, op de vlucht voor de naziterreur in Duitsland. We schrijven het jaar 1938.

Veertig jaar later, in 1978, publiceert ze haar eerste boek. Rachel, the Rabbi’s Wife, dat nogal controversieel is door de openhartige seks en de niet altijd flatteuze beschrijvingen van de joodse gemeente waarbinnen het boek zich afspeelt. In 1981 volgt Yesterday’s Streets. Dat wordt redelijk goed ontvangen, maar slaat niet erg aan bij het grote publiek waarvoor het, volgens een recensie too delicately detailed is, te subtiel, terwijl het voor een literair boek not serious enough is. Wel wordt het snel daarna in Duitsland uitgegeven als Strassen von gestern.

Nederlandse uitgevers ontdekken het boek dertig jaar later doordat het centraal staat in ‘Frankfurt liest ein Buch’. In 2012 koopt uitgeverij Nieuw Amsterdam (dezelfde naam als het schip waarmee Silvia is geëmigreerd) de vertaalrechten en onlangs is het boek gepubliceerd als De Wertheims, twee oorlogen, één familiegeschiedenis. Verder lezen Net uit: De Wertheims, twee oorlogen, één familiegeschiedenis

De onzichtbare hand

Omslag Isaac Rosa De onzichtbare hand De onzichtbare hand (La mano invisible) door Isaac Rosa, uit het Spaans vertaald door Peter Gelauff, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2013.

In een voormalige fabriekshal voeren zeven vaklieden dagelijks terugkerende werkzaamheden uit, die geen enkel onderling verband vertonen en ook geen enkel doel lijken te dienen. Achter de felle schijnwerpers die op hen gericht staan, vermoeden ze een wisselend maar anoniem publiek dat hen bekijkt alsof ze een act opvoeren, met het vervreemdende effect dat ze zich langzamerhand artiesten, acteurs gaan wanen.

Spannende verhaallijn
De Spaanse auteur Isaac Rosa (1974) houdt van twee zaken waar de hedendaagse Nederlandse literaire fictie niet in uitblinkt: van engagement en van het literaire experiment. Dat levert verhalen op die bij de lezer de vraag oproepen of er sprake is van een roman, van een essay of van een literaire dissertatie. In El vano ayer (Het vergeefse verleden, 2005, nog niet in het Nederlands verschenen), laat hij de lezer meebeleven welke keuzes een romancier maakt om tot zijn roman te komen, In El pais del miedo (2009), in het Nederlands in mijn vertaling uitgebracht als Het land van de angst (2010), wisselt de auteur een spannende verhaallijn af met bespiegelingen over de angst in de wereld. Beide romans werden in Spanje zeer positief ontvangen en ontvingen verschillende literaire prijzen. Van beide romans zijn in de wereldtalen, maar ook in sommige kleinere talen, intussen vertalingen verschenen.

Experiment met de lezer
In La mano invisible weeft Rosa verhaal en bespiegeling, nu over de mensonwaardigheid van hedendaagse arbeid, ingenieus ineen tot een niet-aflatende woorden- en gedachtestroom. Verder lezen De onzichtbare hand

Net uit: Olie op water

Helon Habila, Olie op water Olie op water van Helon Habila, vertaald door Aleid van Eekelen en uitgegeven bij Nieuw Amsterdam.

Op 30 januari van dit jaar veroordeelde een rechter in Den Haag Shell Nigeria tot het betalen van een schadevergoeding aan een Nigeriaanse boer, wegens milieuschade als gevolg van olielekkage. Westerse oliemaatschappijen, ergens in Afrika, milieueffecten – iets waar we meestal in grote lijnen over in de krant lezen, kreeg ineens een gezicht in die ene Nigeriaanse boer die we in Den Haag zagen staan.

De volgende dag was die boer weer naar huis en uit ons blikveld verdwenen. En toch… wat gebeurt daar nu eigenlijk? Verder lezen Net uit: Olie op water

Vertaler wordt uitgever

Superhonden Als hondenliefhebber kreeg ik een Amerikaans boek in handen gestopt van iemand die professioneel met honden werkt. ‘Hier’, zei ze, ‘Leuk boek, moet je lezen.’ Al lezende werd ik steeds enthousiaster en ik vond het jammer dat het boek hier niet voor een breder publiek (lees: in het Nederlands) verkrijgbaar was. Omdat ik zelf vertaler ben, besloot ik uitgevers te bellen om ze er warm voor te krijgen. Helaas zonder succes.

Toen ik mijn frustratie hierover uitte tijdens een bijeenkomst van mijn regionale NGTV-kring vroeg een collega me waarom ik het niet zelf wilde uitgeven. Ze kende een vertaler die iets soortgelijks had meegemaakt en ‘gewoon’ zelf uitgever was geworden. Ik kreeg de naam van die bewuste vertaler en nam contact met hem op. Hij deelde zijn ervaringen met me en vertelde me over de Vereniging van Zelfstandige Uitgevers (VZU) waar hij lid van was. Daar ben ik ook meteen lid van geworden. Verder lezen Vertaler wordt uitgever

Online zichtbaarheid: tips en trucs voor vertalers

taaldieren [logo] Op de Literaire Vertaaldagen ging het in 2012 over ‘De zichtbaarheid van de vertaler’. De lezingen van het Expertisecentrum Literair Vertalen en Michele Hutchison* focusten op online zichtbaarheid en het inzetten van een eigen blog of social media. Was dit jouw goede voornemen voor 2013 en heb je nog een duwtje in de rug en wat handige tips nodig? Taaldieren Anne, Anne Marie en Elsbeth geven tips en trekken je hopelijk over de streep. Verder lezen Online zichtbaarheid: tips en trucs voor vertalers

Net uit: Schroder

Amity Gaige, Schroder [omslag] Schroder van Amity Gaige, vertaald door Mieke Trouw en Wim Scherpenisse en uitgegeven bij Agathon.

Jonathan Franzen wees er in zijn bespreking van de Amerikaanse uitgave van Schroder op dat dit boek je laat geloven in situaties die niet geloofwaardig zouden moeten zijn en je laat houden van een hoofdpersoon die onsympathiek zou moeten zijn, en zo is het precies. Amity Gaige is erin geslaagd om van een uiterst onwaarschijnlijk gegeven een spannende en bij vlagen diep ontroerende roman te maken.

Met de merkwaardige titel zitten we eigenlijk al midden in de thematiek van het verhaal. Het is de achternaam van de hoofdpersoon, die voluit Erik Schroder heet. ‘Schroder’? Wat is dat voor een naam, hoe spreek je dat uit? Moet het niet ‘Schröder’ zijn? Ja en nee. Verder lezen Net uit: Schroder