Vorige week heb ik mijn eerste duovertaling afgerond en ingeleverd. Het was een fascinerende ervaring. Van mijn co-vertaler, die al veel ervaring op dit gebied heeft, had ik van tevoren een lijstje gekregen met de voor- en nadelen van het duovertalen en hoe men zich dient te gedragen. Dat was nuttig en nodig! Wanneer je altijd in je eentje vertaalt, raak je aan jezelf gewend. Je bent je eigen baas, kunt je eigen stijl aanhouden, hebt voorkeur voor bepaalde woorden, voor een bepaalde zinsbouw, je permitteert je bepaalde vrijheden, of niet.
Verder lezen Duovertalen
Het Noorden kwijt? De literaire vertalerij in Vlaanderen
Door de bank genomen is maar een op de tien literair vertalers in het Nederlands een Vlaming. Die ene vertaler krijgt bovendien minder opdrachten, en klaagt steen en been. Waar ligt dat precies aan? Dat is een vraag die de laatste tijd steeds vaker wordt gesteld. Onderzoekers, journalisten, vertalers, redacteuren, allemaal komen ze tot dezelfde conclusie: ‘Het ligt aan de taal’, aldus ook Karel Verhoeven die het in zijn artikel in De Standaard van 26 januari 2007 over ‘literaire calimero’s’ heeft.
Nadat ik (Vlaming) samen met een Nederlandse mijn eerste boek had vertaald, zat ik zelf ook met een vraag: wat is eigenlijk de verhouding tussen Noord en Zuid? Waarom spreken we (min of meer) dezelfde taal, en waar komen de verschillen vandaan? Het antwoord heb ik onder meer gevonden in Roland Willemyns’ Het verhaal van het Vlaams. In minder dan drie stukken kreeg ik het niet samengevat, dus hierna hebt u nog te goed: ‘Tussentaal’ (evolutie in het taalgebruik in Vlaanderen) en ‘Tweedehands taalgevoel’ (hoe problematisch is de situatie voor een Vlaming die boeken wil vertalen).
Verder lezen Het Noorden kwijt? De literaire vertalerij in Vlaanderen
Vrijdagse vertaalperikelen
In een van de boeken die ik momenteel aan het vertalen ben, komen citaten voor uit een dagboek van een zeer intelligente, maar verwarde en drugsverslaafde man. Dit gedeelte speelt rond het jaar 2000. Hij is dan een jaar of vijftig en woont in San Francisco, maar hij heeft zijn jeugd in New York doorgebracht en daar in de jaren ’60 aan Columbia University gestudeerd. Verder lezen Vrijdagse vertaalperikelen
Literatuurkritiek verblogd?
Verlaat de literatuurkritiek haar traditionele onderkomen in kranten en tijdschriften om haar intrek te nemen in de blogosfeer? Motoko Rich signaleert die ontwikkeling in The New York Times van 2 mei. Los Angeles Times, San Francisco Chronicle en Atlanta Journal hebben hun boekenbijlage al verkleind of in een ander katern ondergebracht. Uitgevers zullen hun auteurs in de nabije toekomst vaker moeten vertellen: ‘Sorry, je komt niet in Cicero, maar op boekenneus punt nl,’ om redactrice Trish Todd van Simon & Schuster te parafraseren.
Verder lezen Literatuurkritiek verblogd?
Normtarief voor literaire vertalingen blijft nog iets langer van kracht
Prijsadviezen voor literair vertalers mogen niet meer van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), daarover berichtten wij eerder op 11 april en op 4 april. Concreet gaat het om de bepaling over de prijs per woord die opgenomen is in de toelichting bij het ‘Modelcontract voor de uitgave van een vertaling van een literair werk’ (om precies te zijn bij artikel 10 lid 1). Die bepaling moest aanvankelijk per half november 2006 komen te vervallen, later werd dat 1 mei 2007. Naar onlangs bekend is geworden, is de datum nu nog verder opgeschoven: naar 1 juni 2007.
Verder lezen Normtarief voor literaire vertalingen blijft nog iets langer van kracht
Nederlandse ondertitels op de Vlaamse televisie
U kent ze wel, de ondertitels van Nederlandstalige programma’s op Vlaamse televisiezenders. Iedereen heeft ze opgemerkt, en iedereen heeft er een mening over. Een samenwerkingsverband tussen onderzoekers van de Hogeschool Antwerpen en de Universiteit Antwerpen heeft verscheidene aspecten van die ondertitels bestudeerd. De onderzoekers presenteren hun belangrijkste resultaten op een persvoorstelling op 6 juni in Antwerpen, in aula 206 van het Hoger Instituut voor Vertalers en Tolken, Schildersstraat 41. U komt te weten in wat voor soort programma’s die zogeheten intralinguale ondertitels al dan niet voorkomen, wie het meeste kans heeft om ondertiteld te worden, en wat het Vlaamse kijkerspubliek van die ondertitels vindt.
Als u de bijeenkomst wilt bijwonen, kunt u zich voor 25 mei per e-mail aanmelden bij Frederik Bisschop.
Nieuwe Juliet Marillier verschijnt binnenkort
Een dezer dagen verschijnt mijn Nederlandse vertaling van Juliet Marilliers jeugdfantasy Wildwood Dancing onder de titel Wildewoud. Het was een leuk boek om te vertalen, vol sprookjesachtige verwikkelingen, vreemde wezens en verre streken.
Verzot
Volgens de vooraankondiging zou het gaan om ‘vijf zusters en hun verzottende vader’, wat mijn nieuwsgierigheid prikkelde. Uit de Engelse tekst bleek echter dat er van verzotting geen sprake was, en ook niet van de ‘verzittende vader’ naar wie een fantasyfan al verlangend uitkijkt. Het is gewoon een ‘doting father’: een vader die dol is op zijn vijf dochters.
Verder lezen Nieuwe Juliet Marillier verschijnt binnenkort
Vrijdagse vertaalslag
We vuren vrolijk verder vrijdagse vertaalvraagstukken op jullie af. Leuke zin, met al die v’s? Vergeet het maar. Als je zoveel leutig beginrijm ten onrechte in je vertaling smokkelt, onbedoeld, of erger: met opzet, ben je gezakt voor je examen. Of hoe de rare kronkels van je eigen taal soms behoorlijk in de weg kunnen zitten bij het vertalen.
Mag je bijvoorbeeld in een roman over 11 september mensen in een bomvolle lifthal [‘congestion in the elevator lobby’] proppen? En meiden met een ontploft kapsel opvoeren [voor ‘big-haired young women’]? Je zult dit soort dingen maar over het hoofd zien; gelukkig heb ik een alerte co-vertaler.
Of wat doe je als er in je Amerikaanse non-fictieboek heel neutraal en doodernstig staat: ‘The age of reason also had a dark side, of course.’ Eitje? Dat had je gedacht. De Nederlandse vertaling klinkt helaas al snel onbedoeld komisch: de duistere kant van de Verlichting? De schaduwzijde van de Verlichting?
Tja, daar moet je iets op verzinnen, maar wat? Jullie mogen het zeggen!
Wanneer wordt een boek vertaald?
Op mijn vorige bijdrage aan dit blog, Rozengeur en maneschijn, kwam een reactie van Jeanette, die een prachtige website over boeken in het romantische genre heeft, en ook actief is op het forum van chasingdreams. Uit haar reactie op ons blog, en ook uit de berichtjes die ze over dit blog op bovengenoemd forum heeft geplaatst, blijkt dat zij (en met haar vele anderen) graag zou zien dat er meer romantische en eventueel historische romans zouden worden vertaald.
Verder lezen Wanneer wordt een boek vertaald?
Vertalershumor op de werkvloer
‘J’invite tous les Français […] à s’unir à moi,’ zei Nicolas Sarkozy op 22 april 2007 in het journaal van de Franse zender France 2. Ik nodig alle Fransen uit zich achter mij te scharen. Sarkozy presenteerde zich na zijn overwinning als de kandidaat van alle Fransen voor de tweede ronde in de presidentsverkiezingen, waarin hij het opneemt tegen de socialiste Ségolène Royal.
Het journaal wordt, met subsidie van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken, ondertiteld doorgegeven op enkele kabelnetten in de VS. Dit lazen de Amerikanen:
‘[…] to rally my inflated ego’ (ik nodig alle Fransen uit mijn opgeblazen ego te komen versterken).
Verder lezen Vertalershumor op de werkvloer