vertaalpraktijk – Pagina 6

Rechtbreien wat krom is

Stelling: het vertalen van slecht geschreven boeken dient beter beloond te worden

Een van de eerste boeken die ik (mede) heb vertaald, was geschreven door een topauteur, iemand van grote naam en faam. Vol eerbied en zenuwen begon ik te vertalen, doodsbenauwd dat mijn gebrekkige kennis en kunde niet toereikend zouden zijn om de klus enigszins bevredigend te klaren. Maar wat viel dat mee! Ik hoefde niets anders te doen dan mijn pen (ja, dat was nog in het precomputertijdperk) op papier te zetten, de woorden kwamen als vanzelf. En het resultaat was echt goed, zonder veel moeite.

Heel veel jaren en boeken later begrijp ik dat dat komt doordat die auteur zijn naam en faam waard was. Hij beheerste zijn vak, schreef gewoon goed, had overal aan gedacht, leverde goedlopende zinnen af, zijn beeldspraak en vergelijkingen klopten, en dan hoef je als vertaler niet veel meer te doen dan hem gewoon zo letterlijk mogelijk te vertalen. Verder lezen Rechtbreien wat krom is

Vrijdagse vertaalslag: spare the rod

Als ik met niet-vertalers over vertalen praat, poch ik wel eens dat ik alle woordspelingen in de brontekst altijd met een equivalente woordspeling in het Nederlands vertaal. De door leken op twee na meest gestelde vraag aan vertalers is namelijk: Maar hoe zit dat dan met woordspelingen? Die zijn toch onvertaalbaar?*

Hoogmoed komt voor de val. Deze week kwam ik een pittige vertaalpuzzel tegen die met een woordspeling te maken heeft. Verder lezen Vrijdagse vertaalslag: spare the rod

Vertalen wat er staat of…

Naar aanleiding van een vraag die op de site van de Boekvertalers werd gesteld hoever je als vertaler moet gaan in het corrigeren van fouten in de brontekst schoot mij het volgende voorval te binnen.

Het betrof een boek van een gerenommeerd schrijfster, die een van haar personages, een vrome pater familias met tirannieke trekjes, over de zeven plagen van Egypte laat vertellen, waarbij hij dan de sprinkhanenplaag als voorbeeld noemt.
Verder lezen Vertalen wat er staat of…

The trials of literary translation, Dutch to English (part three)

Michiel Horn [portret] In July 2003 I met Lex Jansen, the head man at The Arbeiderspers. Although he had a very natural interest in seeing a translation of Het woeden appear in the US, he warned me not to expect too much. He drew my attention to an article by Stephen Kinzer that had appeared in the New York Times a few days before. Its title: ‘America Yawns at Foreign Fiction’. Among its many sobering sentences was this one:

‘Writers, publishers and cultural critics have long lamented the difficulty of interesting American readers in translated literature, and now some say the market for these books is smaller than it has been in generations.’

And this one:

‘Several [publishers] said a decisive factor was the concentration of ownership in the book industry, which is dominated by a few conglomerates. That has produced an increasing fixation on profit. As publishers focus on blockbusters, they steadily lose interest in little-known authors from other countries.’

And these:

‘Some publishers said that they had no staff editors who read foreign languages, and that they hesitated to rely on the advice of outsiders about which foreign books might capture the imagination of Americans. Others mentioned the high cost of translation, the local references in many non-American books and the different approach to writing that many foreign authors take.’

Verder lezen The trials of literary translation, Dutch to English (part three)

The trials of literary translation, Dutch to English (part two)

Michiel Horn [portret] Facts of publishing life in the UK…
Six years ago I had no conception of the barriers facing current non-English fiction in the English-speaking world. I hesitate to guess how many works of fiction are published in English annually – there must be thousands, contributed by UK, US, Canadian, Australian, New Zealand, South African, Irish, West Indian and other authors. Amidst this broad stream of literature, translated authors have a difficult time getting attention.
Verder lezen The trials of literary translation, Dutch to English (part two)

The trials of literary translation, Dutch to English (part one)*

Michiel Horn [portret] Six years ago, in the course of the CAANS meeting held at Laval University, I appeared in the guise of a novice literary translator. The paper I read then had the title ‘Maarten ’t Hart’s Het woeden der gehele wereld: Problems of translation in a multi-layered novel’. In it I told the story of how I came to translate this fine novel. Verder lezen The trials of literary translation, Dutch to English (part one)*

Banff 2007 (slot)

Annelies Jorna verbleef drie weken in de Canadese Rocky Mountains om daar te werken aan het jeugdboek Chanda’s Secrets van Allan Stratton. Op boekvertalers.nl doet zij verslag van het leven tussen internationale vertalers in een kunstenaarskolonie.

Bergen, beren en vrienden
In die drie weken in dat magische landschap zijn hechte vriendschappen gesloten. De eerste week hadden lagelandenmensen als ik regelmatig last van het leven op minstens 1500 meter. Met de voorspelde bloedneuzen en ademhalingsproblemen liep het wel los, vooral nadat ‘housekeeping’ in mijn kamer een luchtbevochtigingsapparaat had geplaatst. Hoewel het programma soms wat al te overgeorganiseerd was, zijn we enorm verwend en vertroeteld. Verder lezen Banff 2007 (slot)

Banff 2007 (3)

Buiten het reguliere programma
Ieder van ons had een ruime, hotel-achtige kamer met een groot bureau met goede verstelbare stoel en een eigen badkamer. Ik had er, op de vierde verdieping, ook een balkon bij, waar ik me even van werk of groepsactiviteiten kon terugtrekken om te lezen, ademloos naar de Rocky Mountains met hun sluiers van sneeuw te kijken, of juist om weer op adem te komen. Verder lezen Banff 2007 (3)

Banff 2007 (2)

Annelies Jorna verbleef drie weken in de Canadese Rocky Mountains om daar te werken aan het jeugdboek Chanda’s Secrets van Allan Stratton. Op boekvertalers.nl doet zij verslag van het leven tussen internationale vertalers in een kunstenaarskolonie.

Het werk
Drie keer per week presenteerden individuele vertalers tijdens een groepsbijeenkomst in de fraaie lounge bij het dakterras op de zesde verdieping van Lloyd’s Hall hun werk en vertaalopvattingen, gevolgd door discussies. De eensgezindheid was groot – vertalen wat er staat, behouden van cultuurspecifieke elementen, dicht bij de stijl van de auteur proberen te blijven, maar het lef en de intuïtie hebben om de tekst in de doeltaal te doen klinken alsof ze daarin oorspronkelijk geschreven was. Linda Gaboriau: ‘Zo doen goede literair vertalers dat.’ Geen vertaler die zich daarbij geen vrijheden permitteerde, niet naar eigen inzicht moest spelen met woordgrappen en soms de brontaal moest loslaten om hetzelfde effect in de doeltaal te bereiken. De auteurs die uitgenodigd waren een week aanwezig te zijn – onder wie Joseph Boyden, Reza Baharini, Nicolas Dickner, Chóe Yun, Lorna Crozier, Enrique Servin Herrera en Horacio Castellanos Moya – hadden een grote eigen inbreng: zij werkten samen met hun vertaler en deden mee aan de presentaties en discussies. Verder lezen Banff 2007 (2)

Banff 2007 (1) – het verslag van een verblijf

Een verblijf van drie weken in de Rocky Mountains is een vertalersdroom die werkelijkheid wordt. In intensiteit en activiteiten heeft het eerder als drie maanden gevoeld. Tegelijkertijd was het een onbezorgd avontuur – nooit boodschappen doen, koken, schoonmaken, maar in de watten gelegd worden door de vriendelijke huishoudelijke dienst. Daar, tussen de grillige, intimiderende bergen en wouden waar wilde dieren wonen, staat het enorme complex van The Banff Centre – een uitgestrekte campus langs de hellingen van Tunnel Mountain, een sterk glooiend terrein waar je op de derde verdieping van een gebouw door de achterdeur naar buiten gaat om bij een theatercomplex op de begane grond uit te komen. Alleen al mijn dagelijkse ochtendwandeling over en rond de campus, met een koffiestop bij het winkeltje The Kiln, voelde in het begin als een spannende ervaring. Zo waren we gewaarschuwd voor de agressie van de elanden, die aan het kalven waren. En de derde ochtend van ons verblijf werd er een grizzly gesignaleerd bij de Leighton Studios, een voor het publiek niet toegankelijk deel van het bos waar componisten en schrijvers in alle afzondering kunnen werken in blokhut-achtige optrekjes die stuk voor stuk door verschillende architecten zijn ontworpen.

Verder lezen Banff 2007 (1) – het verslag van een verblijf