Categorie: Gesignaleerd

Auteursrecht, wat vinden jullie ervan?

EP[logo]Die vraag stelt Julia Reda op haar blog. Julia Reda zit voor De Groenen/Vrije Europese Alliantie in het Europees Parlement, maar de meesten kennen haar als ‘piraat’. ‘My name is Julia, I’m the Pirate in the European Parliament. I’m fighting to make copyright unified, progressive and future-compatible in the EU. Will you join me?’ schrijft ze onder haar blog. In het EP is ze als rapporteur verantwoordelijk voor het ‘Ontwerpverslag over de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij’, kortweg InfoSoc.

Het EP wil het auteursrecht in de Europese Unie stroomlijnen. Nu zijn er tientallen auteurswetten en wie er ook profiteert van die ‘versnippering’ en het daaruit voortvloeiende ‘gebrek aan transparantie’, niet de makers. Het doel van de Richtlijn was om ‘harmonisatie van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij’ te bewerkstelligen, maar omdat de huidige Europese regels ‘niet zijn afgestemd op de toename van de grensoverschrijdende culturele uitwisseling die door het internet wordt gefaciliteerd’ is de versnippering eigenlijk alleen maar toegenomen. Verder lezen Auteursrecht, wat vinden jullie ervan?

Oproep: Europees onderzoek naar sociale zekerheid

Culture Action Europe is een politiek platform voor kunst en cultuur waarbij talloze organisaties zijn aangesloten, waaronder de CEATL. CAE lobbyt voor kunst en cultuur als hoeksteen van de Europese eenwording en wil via de Europese politiek de toegang voor bewoners van de Europese Unie tot kunst en cultuur verbreden. De organisatie doet dat door rechtstreeks contact met Europese beleidsmakers mogelijk te maken en het publiek te informeren over het cultuurbeleid van de Europese Unie. De organisatie wordt financieel gesteund door de Europese Culturele Stichting en het Directoraat-generaal Onderwijs en Cultuur van de Europese Commissie.

CAE-SMartBe [logo] Verder lezen Oproep: Europees onderzoek naar sociale zekerheid

Witteman recenseert… of: de kwelling van de recensent

Een tweet van Sylvia Witteman deed in Vertalië wat stof opwaaien. Toegegeven: noch Sylvia Witteman, noch het medium Twitter leent zich voor veel nuances. Zelfs mét die kanttekening is er wel het een en ander dat ons, vertalers en lezers, in het verkeerde keelgat kan schieten.

De gewraakte tweet van Sylvia Witteman

Allereerst de discussie op Twitter in samenvatting.

Sylvia Witteman @sylviawitteman
Kut. De Nederlandse vertaling van de nieuwe King binnengekomen ipv het origineel. Net zo erg als neuken met cond… douchen met kleren aan. Verder lezen Witteman recenseert… of: de kwelling van de recensent

Net uit: Verzet en eendracht

Verzet en eendrachtVerzet en eendracht, De grote oorlog, 1914-1918 door Adam Hochschild, vertaald door Leen Van Den Broucke en Huub Stegeman en uitgegeven bij Meulenhoff (oorspronkelijke titel: To End All Wars)

Vergeten geschiedenis?
Inmiddels is er alweer zoveel oorlogsgeweld over Europa en de wereld geraasd dat je het bijna zou vergeten: over drie jaar is het een eeuw geleden dat de Eerste Wereldoorlog begon. Een oorlog die in het destijds neutrale Nederland nauwelijks sporen heeft nagelaten, maar in andere landen wel degelijk nog leeft. In Vlaanderen bijvoorbeeld wordt de wapenstilstand op 11 november nog volop herdacht. Dat is niet voor niets; zo staat de Westhoek nog steeds bekend als ‘de verwoeste gewesten’. De grootste afzetmarkt voor Nederlandstalige boeken over WOI ligt dan ook in Vlaanderen.

Het komt nooit meer goed
Maar de meeste militaire slachtoffers waren natuurlijk Engelsen, of liever: ingezetenen van het destijds enorme Britse Rijk. Verzet en eendracht (dat in het Engels de prachtige titel To End All Wars droeg) vertelt het verhaal van het einde van dat Rijk, en van een aantal vriendschaps- en familiebanden in het Groot-Brittannië van vlak voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog die ernstig door de gebeurtenissen werden beproefd en soms onherstelbaar werden beschadigd, soms alles wonderbaarlijk genoeg doorstonden. Verder lezen Net uit: Verzet en eendracht

‘De vertaling moet beter zijn dan het origineel’: over het vertalen van strips

Strips vertalen is voor boekvertalers een relatief onbekende tak van sport, die – zoals blijkt uit een een lezenswaardig artikel van Andreas Platthaus op de site van het Duitse Goethe-Institut – speciale eisen aan vertalers stelt.

Platthaus, redacteur van de boekenbijlage van de Frankfurter Allgemeine Zeitung, geeft inzicht in het vak (want dat is het), besteedt aandacht aan de marginale positie van stripvertalers en concludeert dat velen van hen uit liefde voor het medium de weg naar hun beroep hebben gevonden. Zijn stuk gaat weliswaar over de situatie in het Duitse taalgebied, maar is zonder meer herkenbaar voor Nederlandse boekvertalers.

Erikativ
Bijzonder interessant én vermakelijk zijn Platthaus’ korte portretten van enkele vooraanstaande Duitse stripvertalers, onder wie Erika Fuchs, bedenker van de Duitse namen voor Donald Duck en zijn familie, vrienden en kennissen. Fuchs ontving voor haar werk twee belangrijke literatuurprijzen, een eer die voor noch na haar een stripvertaler te beurt is gevallen.

Fuchs is ook de uitvinder van de naar haar vernoemde stijlfiguur Erikativ: ze breidde het voor strips typische gebruik van klanknabootsingen uit door handelingen die niet hoor- of zichtbaar zijn weer te geven met (de stam van) een werkwoord, zoals ‘denk, denk’ (bij een plaatje van een denkende stripfiguur). Andere stripvertalers zijn daar op voort gaan borduren en met bijvoorbeeld ‘knipper, knipper’ en ‘verheug, verheug’ gekomen.

Dergelijke vondsten geven blijk van de speciale creativiteit waar stripvertalers over moeten beschikken. Die moeten namelijk, vindt de Duitse mangavertaler Jürgen Seebeck, streven naar een vertaling die beter is dan het origineel. Stripvertalers genieten volgens Seebeck immers nog minder aanzien dan ‘gewone’ boekvertalers, omdat in hun genre de tekst ondergeschikt is aan het beeld.

Vingeroefening

boekiesEr bestaat een website voor de lezers van romantische boeken: chasingdreams.nl. Het is een uitstekende website, met korte besprekingen van heel, heel veel van die boeken, en een druk bezocht forum. Sommige gebruikers van dit forum zouden heel graag meer boeken in het genre vertaald zien. Ze hebben echter de weg gevonden naar dit blog, en na het lezen van het artikel Wanneer wordt een boek vertaald? snappen ze beter waarom nu eenmaal niet álle titels vertaald kunnen worden.

In de reacties onder het artikel komt een opmerking voor die hen stak: Veel gerenommeerde vertalers zijn ooit begonnen met damesromannetjes; een uitstekende vingeroefening. Ze vinden dat hier denigrerend over damesromannetjes wordt gesproken. Dat is zeker de bedoeling niet geweest. Verder lezen Vingeroefening

Net uit: In de keuken

In de keuken In de keuken van Monica Ali, vertaald door Emmy van Beest, Janet van der Lee en Josephine Ruitenberg, uitgegeven bij Prometheus (oorspronkelijke titel: In the Kitchen).

Geen receptenboek, ook niet in verhaalvorm, maar het derde boek van de Britse schrijfster Monica Ali. Haar debuut Brick Lane (in het Nederlands verschenen onder dezelfde titel en vertaald door Paul van den Hout) was meteen een groot succes, maar gaf ook aanleiding tot een controverse in haar eigen gemeenschap. Monica Ali, geboren in Bangladesh, werd gebombardeerd tot multicultureel auteur, een label waarmee ze zelf allerminst gelukkig was. Haar tweede boek Alentejo Blue (in het Nederlands: Het blauw van de Alentejo, vertaald door Monique Eggermont) speelde in Portugal, maar met In the Kitchen is Monica Ali weer terug in het gemêleerde Londen, of om precies te zijn: in de keuken van het Imperial Hotel, waar Gabriel Lightfoot als chef-kok de scepter zwaait over zijn brigade, die hij vergelijkt met een speciale eenheid van de Verenigde Naties omdat er zoveel nationaliteiten in vertegenwoordigd zijn.

Als het boek begint is Gabriel een tevreden mens. Hij staat op het punt zijn eigen restaurant te openen en hoeft zich alleen nog maar tegenover zijn twee geldschieters te bewijzen door een jaar in het Imperial Hotel te werken. Bovendien heeft hij Charlie, een intelligente, mooie vriendin met wie hij van plan is te trouwen. De toekomst lacht hem toe. Verder lezen Net uit: In de keuken

Net uit: De paardenjongen

De paardenjongenDe paardenjongen van Rupert Isaacson, vertaald door Daniëlle Stensen-Alders en verschenen bij uitgeverij Cargo (oorspronkelijke titel: The Horse Boy).

In De paardenjongen beschrijft reisboekenauteur Rupert Isaacson de reis naar Mongolië die hij samen met zijn vrouw, Kristin, zijn autistische zoontje van vijf, Rowan, en een cameraploeg heeft gemaakt. De reden voor die reis was het feit dat (dure) reguliere therapieën geen soelaas boden voor Rowans autisme, terwijl paardrijden en een toevallig bijgewoond sjamanistisch ritueel wel heilzaam werkten. Verder lezen Net uit: De paardenjongen

Net uit: De verre kolonie

De verre kolonieHieronder vertelt Els Franci-Ekeler over De verre kolonie, haar vertaling van A Kingdom for the Brave, van Tamara McKinley (verschenen bij uitgeverij De Kern). De verre kolonie is het tweede deel van de Oceana-trilogie, waarvan vorig jaar Het land achter de horizon uitkwam.

Het was een waar genoegen om deze historische roman te vertalen. De schrijfster is, net als in haar vorige boek, secuur omgegaan met de historische feiten die erin zijn verweven: de Nederlandse namen en termen kon ik zonder veel moeite terugvinden via het internet. Aan het begin van het boek geeft McKinley trouwens een korte opsomming van de historische figuren die ze ten tonele heeft gevoerd. Verder lezen Net uit: De verre kolonie