Boekvertalen in internationaal perspectief: Korea

Het Koreaanse Literature Translation Institute wil het Koreaanse literaire erfgoed beschikbaar maken voor lezers over de hele wereld en stelt met dat doel beurzen beschikbaar voor zowel vertalers als uitgevers. Het LTI heeft, aldus het Koreaanse dagblad The Chosun Ilbo, kort geleden een lijst uitgegeven van vertaalde Koreaanse literatuur. De lijst wordt aangevoerd door dichter Ko Un, van wie Boudewijn Walraven een aantal gedichten vertaalde voor de bundel De zee, de zee: gedichten uit de hele wereld (Van Gennep, 1998). Ook Yi Mun-yol, Lee Chung-joon, Hwan Sok-young en Choi In-hoon smaken het genoegen in andere talen te kunnen worden gelezen.

Het LTI constateert dat er in het afgelopen decennium 358 Koreaanse boeken in 16 talen zijn vertaald, spreekt de vrees uit dat mensen met belangstelling voor Koreaanse literatuur onvoldoende materiaal kunnen vinden om hun nieuwsgierigheid te bevredigen en hoopt met de hulp van getalenteerde vertalers ooit de Nobelprijs voor Literatuur naar Korea te halen.

Boekvertalen in internationaal perspectief: Malawi

In de Neue Zürcher Zeitung schrijft Axel Timo Purr over de benarde positie van literatuur in het Oost-Afrikaanse Malawi, een van de armste landen ter wereld.

Sinds de Malawische regering, in een poging de economie van het land te stimuleren, besloot de meubelindustrie ter wille te zijn met een grootschalige uitgifte van kapconcessies, hebben papierfabrieken de poorten moeten sluiten en is de papierprijs explosief gestegen. Bovendien valt het voor moderne auteurs niet mee boeken aan de man te brengen in een land waar een derde van de bevolking niet kan lezen of schrijven. Verder lezen Boekvertalen in internationaal perspectief: Malawi

Boekvertalen in internationaal perspectief: Finland

Ook in Finland is het voor boekvertalers armoe troef, zo blijkt uit een artikel in de (Engelstalige onlineversie van de) Finse krant Helsingin Sanomat. De Finse vereniging voor tolken en vertalers SKTL deed onderzoek naar de inkomenspositie van aangesloten leden, variërend van literair en technisch vertalers tot tolken en vertaalwetenschappers, en concludeerde dat het inkomen van vertalers tot voor kort de consumentenprijsindex volgde, maar daar het afgelopen jaar duidelijk bij achterbleef. Vertaalster Tarja Roinila legt op basis van het recent gepubliceerde CEATL-onderzoek uit dat een Finse vertaler die fulltime boeken vertaalt moeite heeft duizend euro per maand te verdienen. Ze schrijft (in het Fins) bovendien dat een inkomen dat recht doet aan de eisen die aan de gemiddelde boekvertaler worden gesteld twee tot drie keer zo hoog zou moeten zijn. SKTL-voorzitster Kaijimari Siviil wijst er dan ook op dat ervaren en gerenommeerde vertalers gefrustreerd op zoek gaan naar andere manieren om in hun levensonderhoud te voorzien. Verder lezen Boekvertalen in internationaal perspectief: Finland

Interviews met vertalers: Juliet Winters Carpenter

In de Daily Yumiori Online een portret van vertaalster Japans Juliet Winters Carpenter: van Abe tot Zen. Abe is toneelschrijver, essayist, fotograaf en uitvinder Kobo Abe, van wie ze onder andere Suna no onna vertaalde (De vrouw in het zand, voor Meulenhoff vertaald door Thérèse Cornips), zen een boek van de hand van Kaoru Nonomura over het jaar dat hij doorbracht in de bijna 800 jaar oude soto-zentempel Eihei-ji. Ze werkt nu samen met collega’s van het Doshisha Women’s College of Liberal Arts in Kyoto aan Sakanoue-no kumo, Wolk boven de heuvel, een 8-delig werk over de Russisch-Japanse oorlog geschreven door Teiichi Fukuda, beter bekend onder zijn nom de plume Ryotaro Shiba, van wie ze eerder The Last Shogun vertaalde.

Bron: The Literary Saloon.

Acquirerend boekvertaler

Veel aspirant-boekvertalers kennen het fenomeen: je probeert een voet tussen de deur te krijgen bij het uitgeversgilde door redacteuren en uitgevers warm te maken voor een boek waarvan je al een heel leven vindt dat het moet worden uitgegeven. De lezer schreeuwt er gewoon om. Je schrijft een warm pleidooi in de vorm van een leesrapport, vertaalt een eerste hoofdstuk, laat dat voor de zekerheid door drie verschillende persklaarmakers en vier ervaren collega’s nalezen, overhandigt het resultaat persoonlijk aan de uitgever van het fonds waar jouw boek een hiaat opvult en hoopt er vervolgens maar het beste van.

Er zijn uitgevers die het taaie corvee van boekennieuws lezen, beurzen bezoeken, schrijvers inpalmen, agenten paaien, scouts uithoren en vertalingen uitzetten graag overlaten aan zo’n onbezoldigd acquirerend boekvertaler. De Association des traducteurs littéraires de France ATLF, de Franse evenknie van de Vereniging van Letterkundigen, tikte kort geleden de Parijse uitgever Autrement op de vingers, nadat die kennelijk het ledenbestand van de vereniging had geraadpleegd om boekvertalers een glossy folder te sturen met de vraag ‘hun ontdekkingen met hen te delen’.

In dezelfde folder beval Autrement zestien boeken in de aandacht van de lezer aan, compleet met een foto van het omslag, de titel, de schrijver, de prijs, de uitgever, ja, zelfs het ISBN. Alleen de namen van de vertalers schitterden door afwezigheid…

Bron: Pierre Assouline op zijn blog République des livres.

Ontmoeting met de auteur

voorstellenHet ogenblik is daar: je vertaling ligt in de winkel! Na maandenlange intensieve omgang met alle personages (die je inmiddels intiemer lijkt te kennen dan je eigen vrienden), een interessante mailwisseling met auteur en persklaarmaker over allerlei details en een laatste kritische lezing van de drukproeven, ligt daar dan eindelijk een boek.

En nu komt de auteur naar Nederland om het boek te promoten, interviews aan de Nederlandse pers te geven – en met jou te eten, want als een schrijver een paar dagen in ons land is, organiseert de uitgever vaak een gezamenlijk etentje. Oké, denk je even, wij kennen elkaar al zó goed, wij zijn samen de ouders van het Nederlandse boek, dus dat wordt een weerzien van oude vrienden. Leuk! Totdat je bedenkt dat de schrijver natuurlijk niet al die maanden met jóú bezig is geweest. Die kent jou helemaal niet, en jij hem of haar eigenlijk evenmin. De onzekerheid slaat toe. Hoe maak je de auteur duidelijk dat het geesteskindje bij jou in goede handen was? Dat je begrijpt hoe het in elkaar zit, waar het gevoelig voor is, waar het behoefte aan heeft? Dat je snapt hoe het denkt en praat, welke woordjes het wel of juist niet kent? Verder lezen Ontmoeting met de auteur

Elly Jaffé Prijs 2009 voor Mirjam de Veth

ponsseizoenenomslagDe Elly Jaffé Prijs, een tweejaarlijkse oeuvreprijs voor literaire vertalingen uit het Frans, is toegekend aan Mirjam de Veth.

De jury over haar vertaling De seizoenen (Les saisons) van Maurice Pons:

‘De vertaling getuigt van grote lexicale vindingrijkheid en accuratesse. De complexiteit van de zinnen is gerespecteerd zonder dat het Nederlands aan elegantie heeft ingeboet. Het resultaat is een prachtige combinatie van trouw aan de tekst en optimale nuancering.’

De prijs, bestaande uit veertigduizend euro, is een van de grootste literaire prijzen van Nederland.

De feestelijke uitreiking vindt plaats op donderdag 11 juni a.s. om 16.00 uur in Maison Descartes te Amsterdam (Vijzelgracht 2a).

Tevens wordt dan het Elly Jaffé Stipendium, bestemd voor een veelbelovende beginnende vertaler, uitgereikt. Het stipendium, groot zevenduizend euro, is dit jaar toegekend aan Tatjana Daan.

De tweejaarlijkse Elly Jaffé Prijs – voor vertalingen uit het Frans – werd in 2001 ingesteld op initiatief van mevrouw Elly Jaffé. De toekenning geschiedt door het bestuur van de Dr Elly Jaffé Stichting. De stichting wordt beheerd door de Vereniging van Letterkundigen (VvL), een afdeling van de Vereniging van Schrijvers en Vertalers. De prijs werd achtereenvolgens uitgereikt aan Hans van Pinxteren, Marianne Kaas, Rokus Hofstede en Jeanne Holierhoek. De uitreiking in 2005 was de eerste na het overlijden van mevrouw Jaffé (op 16 november 2003).

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Janne Rijkers, Vereniging van Letterkundigen (VvL), De Lairessestraat 125, 1075 HH Amsterdam, 0206240803, rijkers@vsenv.nl, www.vvl.nu

Interviews met vertalers

Mathias Enard, Zone [omslag]‘American in Paris’ Lauren Elkin interviewt op haar blog Charlotte Mandell, die Les bienveillantes van Jonathan Littell* in het Engels vertaalde en nu werkt aan Zone van Mathias Énard. Over dat laatste werk schrijft François Busnel in L’Express: ‘Een van de beste boeken van het jaar. Ambitieuzer en veeleisender dan alle andere. Een absolute must.’ Het werd eind 2008 bekroond met de Prix décembre, de laatste in een jaarlijkse reeks literaire prijzen die begint met de prestigieuze Goncourt en die door de gewaagde keuzes van de jury ook wel liefkozend de anti-Goncourt wordt genoemd. Verder lezen Interviews met vertalers