Warm bad voor vertalers: de Intensieve Cursus Literair Vertalen

Van 1 tot en met 5 november 2010 vond in Utrecht de Intensieve Cursus Literair Vertalen (ICLV) plaats, georganiseerd door het Expertisecentrum Literair Vertalen. Drie groepen cursisten, met als brontalen Engels, Italiaans of Noors, hadden het voorrecht aan deze postdocachtige opleiding tot literair vertaler deel te nemen. Wat houdt de intensieve cursus in? Wat passeert er allemaal de revue? En ‘wat heb je er als vertaler aan’? Een reportage van een embedded vertaler.

J-E-Z-U-S geeft me V-R-E-D-E
Ik leef met hart en ziel voor onze G-O-D
Mijn L-E-V-E-N was behoorlijk K-U-T
Nu juich ik want hij heeft mij G-E-R-E-D.

Sweet LibertyAldus de vertaling van een gospelachtige countrysong die de Ierse auteur Joseph O’Connor ooit op de Amerikaanse autoradio hoorde en aanhaalt in zijn (niet in het Nederlands vertaalde) non-fictiewerk Sweet Liberty. De song was onderdeel van een fragment dat door de deelnemers Engels aan de ICLV collectief moest worden vertaald. De bijeenkomst waarop alle drie de collectieve vertalingen werden voorgelezen, vormde het sluitstuk van de cursus en was – zoveel zal duidelijk zijn – bij vlagen hilarisch. Zo leuk kan vertalen zijn, en tot zulke creatieve hoogten kunnen vertalers (in dit geval Kitty Pouwels) stijgen als ze een week worden ondergedompeld in de vertaalsnelkookpan die ICLV heet. Verder lezen Warm bad voor vertalers: de Intensieve Cursus Literair Vertalen

Lief en leed geveild

Belangrijke voorwerpenBelangrijke voorwerpen en persoonlijke bezittingen uit de collectie van Lenore Doolan en Harold Morris, inclusief boeken, kleding en sieraden door Leanne Shapton, vertaald door Nico Groen en verschenen bij De Bezige Bij. (Oorspronkelijke titel: Important Artifacts and Personal Property from the Collection of Lenore Doolan and Harold Morris, Including Books, Street Fashion, and Jewelry.)

De opkomst en ondergang van een liefdesrelatie, beschreven in de vorm van een veilingcatalogus: dat is Belangrijke voorwerpen… et cetera. Weinig mensen zullen zich er een voorstelling van kunnen maken. En dat is maar al te begrijpelijk, want Belangrijke voorwerpen… is een boek dat enig is in zijn soort.

Belangrijke voorwerpen… is de beschrijving van 1332 kavels met voorwerpen die ooit hebben toebehoord aan (de fictieve) Lenore Doolan, culinair redacteur bij The New York Times, en Harold Morris, veelgevraagd reclamefotograaf. Het betreft cadeaus die ze elkaar hebben gegeven, kleren die ze droegen, boeken die ze al dan niet samen lazen, cd’s, prullaria, theaterprogramma’s, menukaarten, foto’s, brieven en uitdraaien van e-mails die ze elkaar stuurden wanneer Harold weer eens voor een klus naar een verre uithoek van de wereld was gevlogen. Kortom: alle kostuums en rekwisieten uit het drama van hun liefdesleven. Verder lezen Lief en leed geveild

Net uit: Darwin en de consument

Darwin en de consumentDarwin en de consument. Seks, status en het brein van Geoffrey Miller, vertaald door Nico Groen en uitgegeven door Uitgeverij Contact (oorspronkelijke titel: Spent. Sex, Status and the Evolution of Consumerism).

Dit jaar wordt herdacht dat het tweehonderd jaar geleden is dat Charles Darwin werd geboren en honderdvijftig jaar dat zijn baanbrekende The Origin of Species verscheen (in 2001 door Ruud Rook vertaald onder de titel Het ontstaan van soorten). Beide feiten zijn aanleiding tot een stroom publicaties over, rond en geënt op Darwin.

Uithangbord
Een van de boeken die in dit Darwinjaar verschijnen is Darwin en de consument van evolutionair psycholoog Geoffrey Miller. Daarin gebruikt hij onder meer darwinistische inzichten om ons uitzinnige koopgedrag te verklaren en de uitwassen van de consumptiemaatschappij aan de kaak te stellen. Hij beweert dat mensen in rijke, geïndustrialiseerde landen goederen en diensten kopen om er (onbewust) een positieve kant van hun persoonlijkheid mee te etaleren. Ze laten ermee zien hoe fit ze zijn, in de darwinistische betekenis van het woord; de goederen en diensten – van iPods tot huizen en van cosmetica tot universiteitsdiploma’s – fungeren als uithangbord voor hun biologische goede eigenschappen.

Verder lezen Net uit: Darwin en de consument

Gids naar de laatste wildernis

Wat is, in de wereld van het vertalen, een mentoraat? Wanneer kom je voor een mentoraat in aanmerking? Wat moet je ervoor doen? En waar komt het in de praktijk op neer? Verslag van een vertaalervaring.

Wat is een mentoraat?
Op een dag belde redacteur Peter van der Zwaag van uitgeverij De Bezige Bij met de vraag of ik The Wild Places van Robert Macfarlane wilde vertalen, een auteur van wie ik eerder Mountains of the Mind had vertaald. Nadat ik de eerste hoofdstukken had gelezen en het me was opgevallen dat het voor een non-fictieboek behoorlijk literair was – niet dat die twee elkaar altijd bijten – kwam ik op het idee een mentoraat aan te vragen.

Het Steunpunt Literair Vertalen, inmiddels omgedoopt tot Expertisecentrum Literair Vertalen, definieert een mentoraat als volgt:

Individuele begeleiding van een vertaler die nog aan het begin van zijn/haar carrière staat door een ervaren vertaler die als mentor optreedt. De beginnende vertaler heeft een vertaalcontract en de mentor kan dankzij een subsidie tijd vrijmaken om de vertaler met raad en daad bij het vertalen bij te staan.

Verder lezen Gids naar de laatste wildernis