Interviews met vertalers: Fuad Rifka

De Libanese dichter en vertaler Fuad Rifka heeft voor zijn vertalingen van Duitse poëzie in het Arabisch de Goethe-Medaille van het Goethe Institut gekregen. De prijs, ingesteld in 1954 en sinds 1975 door de Bondsrepubliek Duitsland als officiële onderscheiding erkend, wordt toegekend aan niet-Duitsers die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de Duitse taal en internationale culturele betrekkingen. Eerder werden onder anderen de socioloog Pierre Bourdieu, de componist Pierre Boulez, de filosoof Karl Popper, de cineast Billy Wilder, de historicus Herman von der Dunk en schrijfster Elisabeth Augustin met de prijs onderscheiden. Dit jaar vielen nog meer vertalers in de prijzen: Sverre Dahl (Noorwegen), Victor Marian Scoradet (Roemenië), John Woods (VS) en Deszö Tandori (Hongarije).

Vertalen …
Rifka werd in 1930 in Syrië geboren als kind van christelijke ouders. In de jaren veertig verhuisde het gezin naar Libanon. Hij studeerde filosofie in Beiroet, promoveerde in Tübingen op Heidegger en doceerde filosofie aan de Libanees-Amerikaanse universiteit in Beiroet. Na een toevallige kennismaking met Rilkes Duineser Elegien, via de Engelse vertaling ervan, groeide bij hem het verlangen de gehele Arabische wereld bekend te maken met Duitse poëzie. Hij was ook medeoprichter van het tijdschrift Shi’r, dat streefde naar een vrije, meer experimentele poëzie, losgeweekt van de traditionele opvattingen over vorm en inhoud. In 1993 verscheen een Arabische Bijbelvertaling waaraan hij had meegewerkt. In 2001 kreeg hij voor zijn vertalingen van Novalis, Rilke en Trakl de Friedrich-Gundolf-Preis für die Vermittlung deutscher Kultur im Ausland.

… brug tussen culturen
Op Qantara (Arabisch voor ‘brug’), een internetportaal waar Goethe Institut, Deutsche Welle, Institut für Auslandsbeziehungen en Bundeszentrale für politische Bildung de dialoog met de islamitische wereld trachten te bevorderen, staat een interview dat Rainer Traube van Deutsche Welle TV had met de laureaat.

Traube noemt Rifka’s vertalingen van Duitse poëzie in het Arabisch pionierswerk, zeker in het licht van de heersende opvatting onder deskundigen dat beide talen zo verschillend zijn dat vertalen eigenlijk onmogelijk is. ‘Als je de maan niet met de handen kunt grijpen, is het ook prachtig om er van een afstand naar te kijken. Als je de sterren niet met de handen kunt grijpen, is het ook mooi ze van verre te bewonderen. Ook al kan de vertaling van een gedicht niet volmaakt zijn, het is toch prettig een idee te hebben van wat het wil uitdrukken.’ Vertalingen, ook al zijn ze niet volmaakt, stellen mensen beter in staat een brug te slaan tussen culturen.

Bron: the Literary Saloon