We vuren vrolijk verder vrijdagse vertaalvraagstukken op jullie af. Leuke zin, met al die v’s? Vergeet het maar. Als je zoveel leutig beginrijm ten onrechte in je vertaling smokkelt, onbedoeld, of erger: met opzet, ben je gezakt voor je examen. Of hoe de rare kronkels van je eigen taal soms behoorlijk in de weg kunnen zitten bij het vertalen.
Mag je bijvoorbeeld in een roman over 11 september mensen in een bomvolle lifthal [‘congestion in the elevator lobby’] proppen? En meiden met een ontploft kapsel opvoeren [voor ‘big-haired young women’]? Je zult dit soort dingen maar over het hoofd zien; gelukkig heb ik een alerte co-vertaler.
Of wat doe je als er in je Amerikaanse non-fictieboek heel neutraal en doodernstig staat: ‘The age of reason also had a dark side, of course.’ Eitje? Dat had je gedacht. De Nederlandse vertaling klinkt helaas al snel onbedoeld komisch: de duistere kant van de Verlichting? De schaduwzijde van de Verlichting?
Tja, daar moet je iets op verzinnen, maar wat? Jullie mogen het zeggen!
Voor ‘big-haired young women’ heb ik onlangs een prachtige Nederlandse beschrijving gelezen: vrouwen met leeuwenhaar.
Heb je iets aan ‘keerzijde’ en ’tjokvol’of ‘eivol’?
Gelukkig ben ik geen vertaler want ik zou accuut het woord Verlichting schrappen en er van maken: “Natuurlijk had het tijdperk van de redelijkheid ook een zwarte kant.”
Zie je wel? Er zit geen vertaler in mij.
Big-haired is een nogal standaard uitdrukking. Ontploft- of leeuwenhaar is te bijzonder. Een suikerspin zou wat kunnen zijn. Is in Nederland vrij gebruikelijk voor dergelijk hoog opgetast haar.
Keerzijde vind ik mooi. Verlichting lijkt me een niet te vermijden begrip.
Waarom niet gewoon iets van “file of opstopping in de lifthal”?
Leen, vertel je ons de/jouw oplossing over een paar dagen?
Mijn ‘leeuwenhaar’ was niet bedoeld als serieus voorstel.
Met ‘suikerspin’ heb ik moeite, want ik zie direct series als ”t Schaep met de 5 pooten’ en ‘Ja zuster, nee zuster’ voor me. De Dolly Dots waren ook ‘big-haired’, maar ze hadden geen suikerspinnen, volgens mij.
En Hare Koninklijke Suikerspin, natuurlijk.
:-)))
Dit hebben mijn co-vertaler en ik ervan gemaakt: de lifthal is gewoon ‘overvol’ en de meiden hebben ‘wilde manen’ (is een suikerspin niet meer een ‘beehive’?).
De verlichtingsknoop moet nog worden doorgehakt, maar ik neig naar ‘keerzijde’. Bedankt, Gerda!
In ieder geval is het laatste woord nooit gezegd…