Op hun weg komen boekvertalers heel wat tegen. Er zijn dingen die ze zo uit hun mouw schudden, maar er zijn ook vertaalproblemen waar ze wat langer over moeten nadenken. En als ze er na lang peinzen niet uitkomen, leggen ze het probleem graag voor aan hun (virtuele) collega’s. Om meer inzicht te geven in deze vertaalproblemen, zet ik hier graag zo’n vertaalhobbel neer, met de hartelijke uitnodiging erover mee te denken.
In het stukje waar ik nu mee bezig ben, luistert een van de hoofdpersonen naar een hoorspel.
“—llo? Hello?�?
Deep in the wilds of Bohemia , where the forest’s depths —CREAK— remain uncharted, the river’s waters —SWOOSH—untasted, and all signs of human habitation have succumbed to the growth —SLITHER— of green, is where this week’s episode begins!
Taking a deep breath —HSHHH— Delphine steps into the wood.
Het gaat mij hier natuurlijk om de Engelse transcriptie van die geluiden: creak, swoosh, slither en hshhh.
De vertaling van de rest van de tekst klinkt nu zo:
‘– llo? Hallo?’
Diep in de wildernis van Bohemen, waar de ondoordringbare wouden – CREAK – nimmer zijn verkend, het water van de rivieren – SWOOSH – nog nooit door iemand is geproefd en alle tekenen van menselijke bewoning zijn bezweken onder het oprukkende – SLITHER – groen, begint de aflevering van deze week!
Delphine haalt diep adem – HSHHH – en loopt het bos in.
Maar hoe klinken al die geluiden nu eigenlijk in het Nederlands? Ik doe graag een beroep op jullie creativiteit en wacht de reacties op dit bericht met spanning af!
creak is het kraken van de bomen
ik zou gaan voor kraa-aak,
het swoosh van het water is sneller dan kabbelen (anders had je kabbel kunnen gebruiken)-RUIS- is eigenlijk ook niet sterk genoeg
SLITHER snap ik niet, dat is geen geluid maar een beweging, misschien bedoelen ze RITSEL
en ademhalen? HFFFFF denk ik
Succes ermee
En voor SWOOSH: ‘WOESJ’?
Het water zou ook ROETSJ kunnen doen. Slither is het moeilijkst. Ik vind RITSEL niet helemaal passend. SLITHER heeft ook wat vochtigs in zich. Plakkerig bijna, overwoekerend vochtig groen. En het is een woord dat in deze context ongebruikelijk is. SJLUP komt in mij op.
Wat vinden jullie?
Een groot, eng, donker bos maakt allerlei geluiden: bomen kraken, takken krakken en knappen, lover ritselt en ruist, de wind suist door de kruinen. Het KRAA-AAK van Heylane komt aardig in de buurt, al klinkt het wat ‘prozaïscher’ dan CREAK. Het mist de griezelige ie-klank: creaking doors, piepende deuren…
Misschien moet je hier niet voor één woord kiezen, maar twee, of een herhaling. Bijvoorbeeld: KRAK… KRAAK…
Het water van rivieren kan ruisen of bruisen of gorgelen. En dan wat spelen met het woord: RUISSS…
En anderen zeiden het al: oprukkend groen maakt geen geluid. Het SJLUP van Sandra is op zich een leuk woord, maar doet meer denken aan laarzen die uit de modder worden getrokken. Het klinkt te ‘kort’ voor ‘groeibewegingen’.
Maar wat dan wel? Ik weet het niet.
Voor de ademhaling zou ik kiezen voor: HHHHHH. Doe het maar eens. Wanneer je zachtjes, angstig inademt, hoor je alleen maar een h-klank.
(In tegenstelling tot wat ik deze week zelf tegenkwam: de moeizame ademhaling van een stervende vrouw: Hurhh, she breathes in, Urhh, she breathes out – dat heb ik ook allemaal na zitten doen om te horen hoe het klinkt…)
Sterkte ermee!
Pffff…
Of -KLOTS- voor dat water?
Om het enge van ‘creak’ te benadrukken, misschien krrr-ak? ‘Swoosh’ klinkt als adembenemend witwater: whhhoesssj? ‘Slither’ is slangachtig, heimelijk: ssschuifff? Hhhh voor diep ademhalen lijkt me heel goed.
Leuk probleem, dit. Veel plezier er nog mee.
Hoezo zijn die wouden “ondoordringbaar”? En ze zijn misschien wel verkend, maar niet in kaart gebracht. En vanwaar dat “oprukkende” groen. Staat er allemaal niet.
Iedereen bedankt voor het reageren. Ik ga er nog eens goed voor zitten en neem alle reacties mee in mijn overwegingen.
Ik heb ook nog wel wat suggesties voor je. Ik denk dat je in zo’n geval de tekst los moet laten. Dat gekraak zou bij mij denk ik ook KRR-AK worden, dat stromende water zou ik laten brullen RHHOOHHH (dat geeft meteen ook een wilde-beesten-geluid) en dat slither zou ik toch vertalen met RITSEL of RIT-SEL, want dat is wat je hoort als groen groeit.
@René Kurpershoek: lekker constructief ben jij. Ga terug naar af, lees de tekst opnieuw en beantwoord dit keer de vraag!